Con trở xoay vòng
19 giờ 32 phút ngày 25 tháng 12 năm 1991, điện Kremlin trong một đêm mùa đông không yên ả, tổng bí thư Đảng Cộng sản Liên Xô – Gorbachev tuyên bố từ chức sau cuộc đảo chính Xô Viết tháng 6 năm 1991. Ông giao lại quyền lực chính quyền liên bang cho tổng thống Nga lúc bấy giờ là Boris Yeltsin, Liên bang Xô viết vĩ đại tan rã một cách bi thảm.
Lá cờ cách mạng của giai cấp vô sản với chiếc búa liềm vàng trên đỉnh điện Kremlin đã vĩnh viễn được thay thế bằng quốc kì Nga, đánh dấu một cuộc biến chính lớn nhất trong lịch sử xứ Bạch Dương và cũng là khởi điểm cho một đế chế khổng lồ mà lặng lẽ mang tên Roman Abramovich.
Biến chính lớn ở Nga.
Ai cũng biết Roman Abramovich?
Thời điểm chúng ta ngồi đây, năm 2018, tức là 27 năm sau cột mốc được đề đạt tới các bạn ở phần đầu, sẽ lần lượt được hé mở ở phần sau.
Roman Abramovich được biết tới là vị chủ tịch đầy khả ái mà bất cứ NHM bóng đá nào cũng biết đến. Là người xuất hiện như vị thần đèn vào một ngày mùa hè năm 2003 để biến cô vịt xấu xí Chelsea từ một đội bóng tầm trung trở thành một trong những đội bóng vĩ đại nhất kỉ nguyên Premier League, một trong 4 đội bóng có lượng CĐV hùng hậu nhất thế giới và một thương hiệu đang ngày càng lớn mạnh trên toàn cầu.
Roman Abramovich tưởng như là trước mắt, tưởng như là ai cũng biết, tưởng như là ta thấy một gã tài phiệt lắm tiền có thể mua bất cứ cầu thủ nào ông muốn, sa thải bất cứ HLV ông thấy không ưa và có một gia sản kếch xù với phi thuyền, máy bay, đại loại như vậy...
Nhưng rồi, ta lại chẳng nắm bắt được bất cứ điều gì. Càng tìm hiểu về Roman, ta càng thấy thèm thuồng, thèm thuồng vì tự nhủ một con người kín tiếng, khiêm tốn đến thế trong những chiếc quần bò - áo phông nhiều hơn là diện suit, người mà ngoại trừ xuất hiện trên khu ghế VIP khi Chelsea thi đấu chẳng bao giờ xuất hiện trước truyền thông lại có khả năng sở hữu hơn 7,5 tỉ bảng Anh chỉ trong vòng hơn 15 năm?
Roman Abramovich có hành tung bí ẩn.
Và mặc dù dính đến không biết bao nhiêu cáo buộc tai tiếng, lí do nào vẫn khiến Abramovich bất khả xâm phạm với chính quyền của tổng thống Putin, người đã thanh trừng không thương tiếc những tỉ phú đã dùng những thủ đoạn để đi lên trong thời tổng thống Yeltsin, điển hình nhất là Boris Berezovsky.
Vị tỉ phú nổi tiếng đã bị chính tổng thống Putin cắt đi tư cách công dân Nga, đến đường cùng sau bao năm tha hương cầu thực ở Anh, đã phải chọn cái chết để giải thoát cho bản thân vào năm 2013 trên đất xứ quê người.
BORIS BEREZOVSKY - Nhân chứng lịch sử
Nói một chút về Berezovsky, nhà trọc phú quá cố này từng có giai đoạn chính là người thầy, người bạn vào sinh ra tử với Abramovich trong bước đường thành công của ông trùm người Nga vào khoảng thời gian tổng thống Yeltsin tại vị.
Trong khoảng một thập kỉ cầm quyền, nhà nước do Yeltsin dẫn dắt đã tái cơ cấu nền kinh tế bằng chính sách tư nhân hóa ồ ạt các doanh nghiệp nhà nước, nó không khác gì miếng bánh được dọn sẵn cho bộ não Do Thái của chàng trai trẻ đầy tham vọng Abramovich.
Được sự hậu thuẫn của Berezovsky, cùng một số thủ đoạn có chúa mới biết được, cả hai đã cùng nhau thâu tóm 49% cổ phần của Sibnelf (tiền thân của tập đoàn Gazprom ngày nay) với cái giá rẻ mạt 200 triệu USD, chỉ bằng 1/35 lần giá trị thực sự của tập đoàn lớn nhất nước Nga thời bấy giờ.
Berezovsky (bên trái).
Trước khi tái đắc cử nhiệm kì thứ hai của mình, những chính sách của tổng thống Yeltsin vẫn chưa phát huy tác dụng mà chỉ càng làm nền kinh tế Nga lao dốc không đáy, lúc này ông đã ngầm kêu gọi các khoản vay từ các ông trùm tư bản để dồn sức chạy đua cho nhiệm kì thứ hai, đổi lại các ông trùm sẽ được ngồi vào một vị trí trong chính phủ đồng thời Yeltsin sẽ che chở cho những phi vụ làm ăn gian lận của họ.
Abramovich là người “sáng dạ”, ông thừa hiểu tổng thống mới là ông chủ của những nhà tù. Roman ý thức được rằng chính trị chính là con đường bắt buộc ông phải đi, ông không còn đường lùi. Roman sau đó hoạt động như một chính khách thoát ẩn thoát hiện ở điện Kremlin. Ông không giữ bất kì chức vụ nào nhưng là nguồn Rúp vô tận nâng đỡ cho sự nghiệp của ngài tổng thống.
Berezovsky đã từng nói vui với những nhân viên lao công trong dinh thự của mình khi được hỏi về Abramovich:
''Đừng quá bận tâm về chàng trai đó, cậu ấy chỉ là nhân viên thu ngân của Yeltsin mà thôi."
Nhưng Berezovsky đã nhầm to, ông quá tự tin rằng ông đã hiểu rõ “người bạn hiền” Abramovich. Trong những năm tháng thân cận với Yeltsin, Roman làm thân với người mà tổng thống tin tưởng nhất, đó là Thư ký Ủy ban An ninh – Vladimir Putin. Quả đúng như dự đoán, Yeltsin đã bổ nhiệm Putin lên chức thủ tướng vào tháng 8 năm 1999, trước khi ông từ chức vào tháng 12 và không dấu diếm ý định ủng hộ Putin trở thành người kế nhiệm mình.
Putin và ông chủ Chelsea có mối quan hệ khăng khít.
Sau cuộc bầu cử tháng 3 năm 2000, Putin chính thức trở thành tổng thống Nga, một cuộc họp mật để dằn mặt các ông trùm diễn ra ở điện Kremlin, Putin đã thẳng thừng tuyên bố nếu các ông trùm tiếp tục gây khó dễ cho chính phủ mới và tiếp tục dùng truyền thông để tạo áp lực cho ông. Putin sẽ lần lượt công khai tội trạng mà Yeltsin đã che chở cho họ nhiều năm qua.
Phòng họp kín ở điện Kremlin hôm đó tràn trong bầu khí nghẹt thở, tất cả các khuôn mặt quyền lực nhất trong thế giới ngầm đều có mặt đông đủ, ngoại trừ một cái tên – Roman Abramovich…
Mọi hoài nghi đổ dồn về sự kín tiếng của ông trùm dầu mỏ cho đến ngày phỏng vấn thành lập nội các mới của tổng thống Putin. Các ứng cử viên sáng giá cho nội các mới bước vào tiền sảnh điện Kremlin, cánh cửa phòng chờ mở ra, trước mặt họ là một người đàn ông nhã nhặn, với nụ cười thân thiện cùng bộ râu quai nón được chăm sóc kĩ càng.
Con người ấy với một phong thái đĩnh đạc, sẽ trực tiếp chọn ra những ứng viên phù hợp nhất cho nội các mới của tổng thống. Người đàn ông bí ẩn ấy, tiếc thay cho sự chủ quan của Berezovsky, mang cái tên “dễ nhớ”, Roman Abramovich…
Berezovsky đã treo cổ tự vẫn hồi năm 2013.
Sự khác biệt giữa Abramovich và Berezovsky chính là ở cái tôi ngạo mạn. Nếu như Roman chấp nhận nhún nhường và trở thành một thế lực bí ẩn ở điện Kremlin thì Berezovsky lại chọn những nước đi sai lầm để chống lại Putin, hậu quả của việc này khiến số phận của ông như bao trùm đầu sỏ kinh tế khác. Một số phá sản, số khác hưởng phần đời còn lại trong song sắt, số khác chọn cách lưu vong, như Berezovsky chẳng hạn.
