Tản mạn: Cờ tướng và bóng đá

(BongDa.com.vn) – Bóng đá và cờ tướng là hai môn thể thao đối kháng, hai môn thể thao này có nhiều nét khác nhau do một môn là đối kháng cá nhân, một môn đối kháng tập thể; một môn thiên về đầu óc, một môn khá coi trọng yếu tố thể lực. Tuy nhiên, bóng đá và cờ tướng có nhiều nét tương đồng.

1. Về chiến thuật

Cờ tướng chỉ rõ, nếu đối thủ mạnh hơn ta thì ta phải phòng thủ vững (thường dùng bình phong mã, lên tượng, đơn đề mã … tức là các thế trận phòng thủ để đối pháo đầu). Ta mạnh hơn đối thủ, ta được đi trước thì chơi pháo đầu công phá (tiên hạ thủ vi cường). Ngang trình, đi sau muốn chơi mạo hiểm có thể đánh thuận pháo, nghịch pháo đối công. Ta kém quân, hoặc kém thế thì cố đánh hòa, lợi thế thì nỗ lực giành chiến thắng.

Như vậy, hai bộ môn giàu chiến thuật này đều có nguyên tắc: Thủ vững khi kém thế, tấn công khi ta mạnh hơn và đối công khi ngang trình độ hay khi ta muốn mạo hiểm giành thắng lợi dù phải đối mặt với khả năng thua cao hơn. Nếu vi phạm các nguyên tắc này thường dẫn tới thất bại nặng nề.

2. Nghiên cứu đối thủ

Binh pháp Tôn Tử có viết “Biết mình biết người trăm trận trăm thắng”, cờ tướng và bóng đá cũng vậy, biết trước điểm mạnh điểm yếu của ta và đối thủ thì có lợi. Nếu đối thủ sở trường đá ban bật trung lộ thì ta phải phòng thủ số đông và dùng tiền đạo phản công (đá với Barca mà đôi công là tự sát).

Nếu đối thủ giỏi đá biên thì hậu vệ biên phải khóa đường xuống cánh, trung vệ phải phòng thủ bóng bổng tốt. Nếu đối thủ có siêu sao ảnh hưởng đến cục diện kiểu Messi, Maradona thì phải chấp nhận mất 1 người kèm chặt để phá lối chơi. Nếu đối thủ có nhiều cầu thủ mạnh thì phải phòng ngự khu vực… trong bóng đá và đánh cờ đều rất coi trọng nghiên cứu đối thủ và học chiêu lạ để khắc chế, làm đối thủ bối rối.

3. Về tâm lý

Tâm lý cực kỳ quan trọng trong cờ tướng chẳng khác gì thể lực trong bóng đá, kỳ thủ lớn có thể thua người kém trình nếu khinh suất. Trong bóng đá cũng vậy, nếu tinh thần tốt cầu thủ có thể thăng hoa, chạy không thấy mệt và chỉ cần 1 giây phút thăng hoa đã quyết định trận đấu. Do vậy, yếu tố động viên của khán giả ở sân nhà thường là lợi thế lớn trong bóng đá.

4. Yếu tố địa lợi

Đá sân nhà luôn có lợi thế do cầu thủ quen mặt sân, thời tiết, ánh sáng, độ cao,… và được cổ vũ mạnh mẽ. Địa điểm ít có ảnh hưởng đến môn cờ tướng hơn nhưng được thi đấu ở nơi quen thuộc cũng thường có tâm lý tốt hơn. Tuy nhiên, yếu tố địa điểm có ảnh hưởng lớn hơn rất nhiều trong bóng đá.

5. Thể lực

Bóng đá cần thể lực, kỹ thuật, chiến thuật. Thiếu một trong 3 thứ đó đều hỏng. Thể lực là điều kiện cần nhưng chưa phải điều kiện đủ để chiến thắng trong cả bóng đá và cờ tướng. Tuy nhiên, nếu không đủ thể lực, không biết phân phối sức để chơi sòng phẳng với đội bạn trong cả trận đấu thì khả năng thua các đối thủ có thể lực tốt vào cuối trận khá cao.

6. Kỹ thuật

Trong cờ tướng và bóng đá đều coi trọng yếu tố kỹ thuật. Kỹ thuật trong cờ tướng là việc sử lý các tình huống bắt quân, tranh tiên, hãm thành và lợi thế toàn cục sẽ tích tụ, lớn dần qua việc áp dụng kỹ thuật để dành từng lợi thế nhỏ.

Kỹ thuật trong bóng đá thiên về sự khéo léo của cầu thủ khi sử lý bóng, qua người, chuyền bóng. Đội bóng có kỹ thuật tốt sẽ khiến đối thủ mệt mỏi, bị động nếu không có phương án phòng thủ tốt.

Đối phó với đối thủ có kỹ thuật trong cờ tướng và bóng đá đều phải dùng nguyên tắc “phá lối chơi của đối thủ” khiến cho đối thủ không thực hiện được ý đồ.

Kết luận

Viết vài dòng mang tính lý thuyết trước trận đấu Việt Nam – Thái Lan. Đây chỉ là lý thuyết và mang màu sắc cá nhân, vì thực tế có những đội bóng cũng như kỳ thủ mà đối thủ của họ không thể chiến thắng do “đẳng cấp” siêu việt của họ.

Tuy nhiên, trái bóng tròn cũng như đánh cờ đều có tính may rủi. Vào ngày đẹp trời, phong độ rực sáng thì yếu có thể thắng mạnh, người khổng lồ cũng có thể bị đo ván. Do vậy, trước trận đấu thì vẫn có xác suất thắng lợi giành cho bên yếu có “phong độ tốt” và quyết tâm cao.

Với tư cách là người hâm mộ, chúng ta chỉ có cách duy nhất giúp các cầu thủ là yếu tố tinh thần. Do vậy, người hâm mộ hãy cổ vũ hết mình cho đội bóng mình yêu quý.

(Bạn đọc: Nguyễn Anh Tuấn)