Khi Unai Emery đọc vị sự chuyển mình của bóng đá hiện đại

“Đây là hệ quả của sự thay đổi chiến thuật toàn diện,” Emery nói với Sky Sports. “Bóng đá đang trở thành một trò chơi kèm người toàn sân.”

Theo ông, các đội bóng hiện nay ưa chuộng lối chơi trực diện hơn, các pha ném biên tấn công – vốn từng là vũ khí của số ít – giờ được nhiều đội sử dụng. “Newcastle là một ví dụ tiêu biểu, họ pressing người với người khắp mặt sân. Và giờ, nhiều đội khác cũng làm vậy. Hệ quả là nhiều pha tranh chấp hơn, ít thời gian chuyền bóng hơn, và nhiều khoảng trống phía sau hàng thủ đối phương hơn.”

Emery không xem đây là hiện tượng riêng của Anh. Ông nhắc tới Gian Piero Gasperini, người đã khởi xướng xu hướng này ở Atalanta và giờ tiếp tục tại Roma. “Giờ ở Ý hay Tây Ban Nha, nhiều đội đang học theo mô hình ấy – kèm người khắp sân, pressing trực diện và chơi tốc độ hơn.”

Ở Ngoại hạng Anh, xu hướng ấy trở nên rõ rệt nhất. “Mọi thứ nhanh hơn, trực diện hơn, ít chuyền bóng hơn,” Emery nói. “Ngay cả những đội từng đề cao kiểm soát bóng, như Arsenal, giờ cũng dùng ném biên chiến thuật với 6–7 cầu thủ trong vòng cấm. Giờ có lẽ đã có tới 10 đội tại giải áp dụng kiểu này. Và kể cả chúng tôi – Aston Villa – đôi khi cũng làm vậy.”

Theo Emery, phong cách trọng tài ở Anh là yếu tố quan trọng giúp xu hướng này bùng nổ. “Ở Anh, bạn có thể va chạm với thủ môn, chặn trung vệ trong các pha bóng chết. Ở châu Âu, điều đó sẽ bị thổi phạt ngay.”

Câu hỏi đặt ra: Liệu Aston Villa có cần thay đổi? Emery thừa nhận: “Bạn phải luôn cập nhật chiến thuật, học hỏi và điều chỉnh nhanh vì bóng đá đang tiến hóa từng ngày. Chúng tôi cũng đang điều chỉnh, nhưng chỉ ở những chi tiết nhỏ. Tinh thần và triết lý chơi bóng của Villa vẫn giữ nguyên.”

Ông giải thích thêm rằng, việc thay đổi một phần cũng đến từ cách các đối thủ ứng phó. “Các đội giờ không còn pressing chúng tôi nhiều như trước vì họ biết cách Villa triển khai bóng. Emiliano Martinez thường giữ bóng lâu hơn bất kỳ cầu thủ nào khác tại giải, để dụ đối thủ dâng cao. Nhưng khi họ không pressing nữa, chúng tôi phải thích nghi.”

Đối thủ tiếp theo của Villa là Tottenham – đội bóng được Emery đánh giá là “rất sáng tạo” dưới thời Thomas Frank. “Frank thay đổi linh hoạt giữa 4-3-3 và 4-2-3-1, có thể pressing cao hoặc lùi sâu chờ cơ hội. Trận họ gặp PSG ở Siêu cúp tháng 8 là ví dụ điển hình. Họ đang đa dạng hóa chiến thuật, và điều đó khiến đối đầu với họ khó hơn rất nhiều.”

Emery nhìn nhận đây là thách thức thật sự: “Chúng tôi phải sẵn sàng cho mọi kịch bản.”

Dù khởi đầu mùa giải khó khăn, Villa đang dần lấy lại phong độ cao và đã thắng 4 trận liên tiếp trước kỳ nghỉ quốc tế. Họ đang hướng tới mục tiêu giành vé dự giải châu Âu 4 mùa liên tiếp – điều chưa từng xảy ra trong lịch sử CLB.

Unai Emery có thể không phải mẫu HLV được tung hô vì danh hiệu lớn, nhưng ông là biểu tượng của một nhà chiến lược luôn thích nghi. Khi bóng đá chuyển mình sang kỷ nguyên pressing toàn sân, trực diện và tốc độ, Emery không phàn nàn – ông nghiên cứu, học hỏi và điều chỉnh.

Ở Aston Villa, ông xây dựng đội bóng biết chơi linh hoạt mà vẫn giữ bản sắc kiểm soát. Trong khi nhiều HLV bối rối trước những thay đổi của bóng đá hiện đại, Emery lại biến chúng thành cơ hội để tái khẳng định giá trị nghề nghiệp: bóng đá không dừng lại, và ông cũng vậy.