Trước hết phải hiểu Giám đốc kỹ thuật làm gì ở một đội bóng. Thật dễ lẫn lộn nếu ta biết Ralf Rangnick mùa giải vừa qua đã nhảy vào dẫn dắt RB Leipzig trong giai đoạn nửa cuối mùa giải và đây cũng là lần thứ hai ông làm việc này. Tuy nhiên, vai trò của Rangnick không phải là HLV dự phòng cho CLB dù năng lực của người đàn ông này vượt xa vai trò đó.
Giám đốc kỹ thuật có vai trò cực kỳ quan trọng ở các CLB tại Bundesliga.
Nếu một HLV là người huấn luyện cầu thủ, quyết định chiến thuật của đội bóng trong trận đấu và xuất hiện bên cạnh các cầu thủ thì Giám đốc kỹ thuật lại âm thầm ngồi phía sau để đưa ra những quyết sách chiến lược của đội bóng đó. Với những tính toán dài hơi, đó là người định hình phong cách của đội bóng, lập kế hoạch thi đấu, đặt ra những mục tiêu trong từng giai đoạn cụ thể, quản lý cả những tuyến trẻ và tham gia vào việc mua sắm cầu thủ.
Chúng ta có thể dễ dàng thấy những HLV làm việc ở CLB chỉ trong 1-2 năm hoặc thậm chí là vài tháng, nhưng hiếm có vị Giám đốc nào đảm nhiệm công việc này ít hơn 3 năm bởi công việc của họ có ảnh hưởng đến chiều sâu hơn rất nhiều. Ralf Rangnick là cái tên tiêu biểu nhất cho vai trò giám đốc ở một đội bóng tại Đức và thậm chí là ở trên toàn thế giới. Vốn xuất thân là một HLV có nhiều thành tích và kinh nghiệm, Rangnick được tỷ phú Mateschitz mời về làm Giám đốc kỹ thuật ở RB Leipzig vào năm 2012. Trước đó, đội bóng mới thành lập của ông trùm đồ uống là một sự hỗn loạn, không có chiến lược rõ ràng và vẫn vật lộn ở giải hạng 4 của Đức. Rangnick không ngồi vào ghế huấn luyện, ông được thuyết phục bởi tham vọng của vị tỷ phú và đưa ra một kế hoạch dài hạn hơn.
Ragnick đứng sau thành công của RB Leipzig.
Chỉ trong 5 năm tiếp sau đó, đội bóng RB Leipzig liên tục tăng 4 hạng và lên chơi ở Bundesliga lần đầu tiên ở mùa giải 2016-2017. Những bước tiến đó mang dấu ấn của Rangnick khi CLB liên tục có được những bản hợp đồng chất lượng, định hình được phong cách chơi bóng và cũng đã tiến rất xa trong công tác đào tạo trẻ.
Những nhân vật như Ralf Rangnick vừa phải là một nhà chiến lược ở tầm vĩ mô vừa phải nắm rõ công tác huấn luyện để có thể làm việc được với các HLV. Họ đưa ra chiến lược mà các HLV cần tôn trọng. Họ vừa là người đồng hành, giám sát vừa là người giúp đỡ cho HLV. Không ít HLV đã phải rời đi vì không tìm được tiếng nói chung với những kế hoạch lâu dài do các vị Giám đốc đề ra. Dó đó mối quan hệ giữa hai nhân vật này luôn vô cùng phức tạp và khó khăn đôi khi khiến cho những xung đột nảy ra.
Tuy nhiên, khi bóng đá ngày càng phát triển mở rộng thì vai trò của các Giám đốc kỹ thuật lại ngày càng quan trọng. Công việc bây giờ không còn chỉ là huấn luyện và thi đấu, một CLB còn cần định hình được phong cách, mua sắm một cách thông minh để có thể tồn tại trong môi trường đầy cạnh tranh này và đó là lý do vai trò của những Giám đốc kỹ thuật càng trở nên quan trọng.
Không ai ở Đức không thán phục vì những gì Matthias Sammer đã làm được với tư cách là một Giám đốc kỹ thuật. Năm 2006, cựu cầu thủ nhiều uy tín này được mời về làm Giám đốc kỹ thuật của Liên đoàn bóng đá Đức. Bóng đá Đức lúc này đang khởi xướng một cuộc cách mạng do Jurgen Klinsmann dẫn đầu. Với vai trò là người khởi thảo và thực hiện chiến lược mới trong đào tạo bóng đá trẻ, đem lại sự thay đổi quyết định cho bóng đá Đức. Sau đó ông quay lại Dortmund để giúp cho Jurgen Klopp lật đổ sự thống trị của Bayern Munich. Năm 2012, ông lại tới Bayern để mở ra thời kỳ vàng son nhất của CLB này trong lịch sử với 7 chiếc đĩa bạc liên tiếp. Mùa giải năm ngoái, ngay khi trở về với Dortmund, Sammer đã đưa về HLV Lucien Favre và giúp đội bóng vàng đen trở lại với cuộc đua.
Matthias Sammer thậm chí là đạo diễn của cả Bayern và Dortmund.
Quá trình xây dựng của một đội bóng giờ đây mang theo dấu ấn rất lớn của các vị Giám đốc kỹ thuật, như Rudi Voller, người đã đảm nhận vai trò này ở Leverkusen từ năm 2005. Lãnh trách nhiệm vực dậy CLB trong giai đoạn khó khăn sau khi những tài năng lớn nhất là Ballack và Ze Roberto đã ra đi còn hãng dược Bayer không rót tiền vào đội bóng nữa. Cựu HLV đội tuyển Đức đã phải xây dựng lại từ đầu, tập trung cho khâu đào tạo trẻ và đến giờ chúng ta thấy được một CLB tiềm năng bậc nhất nước Đức. Thành quả đó chỉ có được khi có một người giữ vững được đường lối chiến lược trong một thời gian dài.
Vai trò của Giám đốc kỹ thuật là không cần phải bàn cãi trong bóng đá ngày nay. Mới đây Arsenal và MU, hai CLB lớn của nước Anh một thập kỷ trước với mô hình một HLV quyết định tất cả cũng đã phải bổ nhiệm những Giám đốc kỹ thuật mới cho mình. Bóng đá ngày càng phát triển, một HLV sẽ không đủ sức giải quyết hết các vấn đề và đó là lý do những Giám đốc ngày càng trở nên quan trọng.
Cuộc cách mạng của bóng đá Đức những năm đầu thế kỷ đã được bắt đầu từ chính các CLB. Đó là khi các đội bóng bắt đầu thay đổi lối chơi, tập trung vào công tác đào tạo trẻ. Để làm được điều đó, không chỉ có liên đoàn mà từng CLB đều phải giữ vững định hướng của mình và những người chịu trách nhiệm cho chiến lược đó chính là những vị Giám đốc kỹ thuật. Ngày nay, chúng ta chứng kiến một Bundesliga với đầy ắp những tài năng trẻ, một giải đấu phóng khoáng và cởi mở ngày càng hấp dẫn, đó là thành quả đáng ghi nhận với sự đóng góp rất lớn của những người đàn ông thầm lặng này.
