Sự gắn kết giữa Đức với châu Á
Mối lương duyên của nước Đức và bóng đá châu Á đã có từ rất lâu. Năm 1960, huấn luyện viên huyền thoại Dettmar Cramer, người sau này vô địch Cup C1 với Bayern Munich, đến Nhật Bản để chuẩn bị cho Olympic 1964. Vì thế mà sau này, người ta gọi ông là ‘cha đẻ của bóng đá Nhật Bản’. Một thập kỉ sau, lại một huấn luyện viên người Đức nổi tiếng nữa – Hennes Weisweiler của Cologne– phát hiện ra Yasuhiko Okudera và kí hơp đồng với anh. Tháng 10-1977, Okudera trở thành cầu thủ Nhật Bản và châu Á đầu tiên thi đấu chuyên nghiệp tại châu Âu.
Okudera là cầu thủ châu Á đầu tiên thi đấu ở châu Âu.
Vài tuần sau khi Okudera ra mắt, một huyền thoại châu Á khác đặt chân tới nước Đức. Cha Bum Kun đến với Eintracht Frankfurt và rồi trở thành cầu thủ châu Á của thế kỉ. Ông dẫn đầu danh sách vua phá lưới ngoại của Bundesliga một thời gian dài - kỉ lục đó đứng vững 14 năm cho đến khi bị Stephane Chapuisat xô đổ. Thậm chí, cây viết người Đức là Eckhard Henscheid còn làm một bài thơ dài 130 dòng để ca ngợi huyền thoại người Nhật Bản này!
Giờ đây, Bundesliga là một giải đấu kĩ thuật và các cầu thủ châu Á đặc biệt hưởng lợi từ điều đó. Shinji Kagawa nổi lên ở Borussia Dortmund trước khi gia nhập Man United; Son Heung-min, ngôi sao sáng nhất của bóng đá châu Á đương đại có 6 năm chinh chiến, trui rèn ở Hamburg và Bayer Leverkusen.
Ngôi sao Son Heung-min cũng trưởng thành từ Bundesliga.
Tất cả đều là những tấm gương cho những cầu thủ châu Á khác hướng đến. Thay vì phải phiêu lưu một mình ở vùng đất mới, giờ họ có những người đàn anh để chia sẻ; các đội bóng Đức giờ cũng đã hiểu những chàng trai Nhật Bản, Hàn Quốc nhiều hơn. Tuy nhiên, để làm được điều đó, luôn phải có một điểm bắt đầu.
Người đi tiên phong
Thomas Kroth, năm nay 55 tuổi, kết thúc sự nghiệp ở Dortmund từ năm 1990 – đó là lí do tại sao trụ sở của ông đóng tại Dortmund. Ông người đại diện cho số cầu thủ có tổng định giá là 146 triệu bảng, tiêu biểu là Manuel Neuer. Thế nhưng, người ta nhớ nhất về cái tên Thomas Kroth trong vai trò cầu nối đầu tiên đưa các cầu thủ Nhật Bản đến với Bundesliga.
Trả lời phỏng vấn, người đại diện cầu thủ này cho biết: "Nhật Bản và đặc biệt là Tokyo luôn có một vị trí riêng trong tôi’, ‘Có lẽ là bởi vì tôi chơi cùng với Okudera khi ở Cologne, và cả với Pierre Littbarski, người sau này trở thành huấn luyện viên ở Nhật Bản."
Kroth là cầu nối giữa bóng đá Đức với các cầu thủ Nhật Bản.
Hiện nay, Kroth đại diện hơn 20 cầu thủ châu Á, trong số đó có Shinji Okazaki và Kagawa, hai trong số những cầu thủ Nhật Bản nổi tiếng nhất. Tuy nhiên, không phải ai được người đại diện nước Đức tiếp cận cũng nhớ ngay đến sự thành công của Okudera hay Cha Bum Kun. Thậm chí là ngược lại.
"Ban đầu mọi thứ rất khó khăn, bởi các CLB châu Âu không tin vào cầu thủ châu Á cho lắm. Phần lớn đều bảo 'liệu một cầu thủ Nhật Bản thì có thể giúp gì cho chúng tôi?’. Khi đó, các đội tuyển châu Á còn đứng khá thấp trên bảng xếp hạng FIFA và các CLB chưa có nhiều khái niệm về thị trường châu Á".
Giờ đây, Kroth làm việc với cả cầu thủ Hàn Quốc, thế nhưng, điểm xuất phát là những cầu thủ Nhật Bản do đây là khu vực ông biết nhiều hơn. "Câu chuyện cũng đúng ở phía cầu thủ - họ muốn đến giải Premier League của Anh hơn là Bundesliga’. Kroth kể lại. ‘Kể ra thì bây giờ cũng vẫn vậy, nhưng ngày trước mọi thứ còn tồi tệ hơn thế. Họ thận trọng khi không biết chút nào về Bundesliga."
Shinji Ono ngày thi đấu cho VfL Bochum.
Chính vì thế, Bundesliga luôn cần phải có một hình mẫu. Có người đến và thành công, tự những người sau sẽ nối bước. “Mọi thứ bắt đầu với thế hệ vàng của Nhật Bản” (thế hệ được đào tạo chuẩn bị cho World Cup 2002). Những cầu thủ như Junichi Inamoto, Naohiro Takahara hay Shinji Ono đều được Kroth đại diện và đưa đến châu Âu. Naohiro Takahara, người được một huyền thoại Nhật Bản khác – Yasuhito Endo – gọi là tiền đạo toàn diện nhất lịch sử Nhật Bản, đến Hamburg năm 2003.
Sự bổ sung hoàn hảo
Châu Á và Đức dường như có chung ý thức hệ khi nói về cách tiếp cận bóng đá. Huyền thoại người Đức Lothar Matthaus từng trả lời ESPN FC rằng, nước Đức chia sẻ một ‘mối quan hệ đặc biệt’ với châu Á. "Các cầu thủ châu Á có sự gần gũi với Bundesliga hơn là Tây Ban Nha bởi họ được tôi luyện trong môi trường đồng đội, chăm chỉ và kỉ luật hơn."
Atsudo Uchida, hậu vệ cánh từng chơi cho Schalke, khẳng định góc nhìn này nhưng theo một cách giải thích khác. "Không phải là người Nhật Bản lắng nghe các quy tắc một cách mù quáng, nhưng có một giới hạn kỉ luật nhât định mà người Đức cũng chia sẻ. Các cầu thủ Nhật Bản không cảm thấy mình bị gạt ra bên lề khi chơi ở các đội bóng Đức. Có thể nói Đức và Nhật Bản giống nhau ở điểm này."
Sự đồng điệu còn nằm ở vấn đề chuyên môn, với sự tương hỗ hoàn hảo của những tố chất chỉ người Nhật Bản mới có. Hajime Hosogai, cựu tiền vệ phòng ngự của Bayer Leverkusen, đưa ra quan điểm của mình cho tờ New York Times: "Các cầu thủ Nhật Bản có lợi thế về sự nhanh nhẹn và linh hoạt. Tôi luôn bất lợi về thể chất nếu so sánh với các cầu thủ Đức khác, nên luôn phải bổ khuyết bằng sự nhanh nhẹn cũng như IQ chơi bóng trên sân. Nếu không chơi bóng bằng đầu, tôi đã không thể tồn tại ở Bundesliga."
Hajime Hosogai khi thi đấu cho Hertha Berlin.
Kĩ thuật, sự khéo léo và thông minh – ba yếu tố không thể thiếu của những nhà vô địch châu Á gần đây – là chìa khóa tồn tại và thành công của người Nhật Bản tại Đức. Nó có phần trái ngược với chất Đức rắn chắc, gồ ghề của ngày xưa, nhưng lại bổ khuyết hoàn hảo cho nước Đức của hiện tại. Những sự giao thoa hoàn hảo. Và có những cầu thủ đã kết hợp được cả thể chất, sự cần mẫn lẫn thông minh để vươn tầm ở một chân trời mới – như Shinji Okazaki hay Heung Min Son.
Vĩ thanh
Lương duyên của châu Á với Bundesliga là một mối lương duyên đặc biệt so với tất cả những nền bóng đá khác ở châu Âu. Với sự nhanh nhẹn, khéo léo cùng khả năng chơi bóng thông minh, sự kỉ luật, sẽ có thêm nhiều những Heung Min Son hay Shinji Kagawa nữa được phát lộ, hoặc sẽ lại có một huyền thoại lâu năm như Cha Bum Kun chẳng hạn.
