Đúng 20 năm trước, Didier Deschamps đã nâng cao chiếc cúp vàng World Cup danh giá tại thủ đô Paris với cương vị đội trưởng của đội tuyển Pháp. Đó cũng là lần đầu tiên "Gà trống Gaulois" đứng trên đỉnh thế giới.

Vào ngày Chủ nhật tới đây, người đội trưởng năm xưa lại có cơ hội chạm đến chiếc cúp đó, nhưng lần này là tại thủ đô Moscow, và bản thân ông trên cương vị một "kiến trúc sư" tài ba đứng sau thành công của cả một thế hệ tài năng mới của đất nước. Nếu điều đó trở thành hiện thực, Didier Deschamps sẽ trở thành người thứ hai trên thế giới sau "Hoàng đế bóng đá" Franz Beckenbauer vào năm 1990 lập được kỳ tích vô địch World Cup trên cả hai cương vị.

Tuy nhiên, cần nhìn lại sự đối nghịch khi chỉ hai năm trước thôi, vị huấn luyện viên (HLV) 49 tuổi tưởng như đã một lần nữa lên ngôi vô địch trên chính mảnh đất quê hương, tại sân Stade de France huyền thoại.

Thế nhưng ông cùng đội hình hùng mạnh của Pháp, cùng toàn bộ người dân đã bị cú ra chân để đời của Eder làm cho chết lặng. Và cũng từ sự đau thương năm 2016, vị chiến lược gia này đã quyết tâm cải tổ lại đội hình già nua khi ấy.

Công cuộc cải tổ hậu Euro 2016

Theo thống kể, chỉ có đúng 3 cầu thủ trong đội hình để thua trước Bồ Đào Nha tại trận chung kết Euro 2016 ít hơn 25 tuổi. Trái ngược với nó, đội hình tuyển Pháp vừa đánh bại tuyển Bỉ vào đêm qua có tới 6 người, và đặc biệt có một cầu thủ vẫn còn ở độ tuổi "teen".

"Cậu bé" đó không ai khác chính là Kylian Mbappe. Anh là người trẻ nhất đội tuyển khi mới 19 tuổi, nhưng lại là cầu thủ nguy hiểm nhất tính tới thời điểm này. Một thống kê ngoạn mục chỉ ra rằng ngôi sao của PSG chỉ mất đúng 7 giây để rê bóng vượt qua cầu thủ đầu tiên của đội tuyển Bỉ trong trận bán kết.

Kỹ thuật qua người của Mbappe rất "dị". Cầu thủ này không chỉ dựa vào mỗi tốc độ mà sự khác biệt nằm ở chỗ anh ta có thể đột ngột tăng tốc và chuyển hướng rê bóng rất gọn ở vận tốc cao như vậy, điều đó làm cho Mbappe khó bị bắt bài. Chính những chuyên gia cũng phải trầm trồ với tốc độ qua người như điện xẹt của Mbappe.

Hẳn nhiều khán giả còn nhớ tiền vệ Mousa Dembele, trong một trận đấu hiếm hoi được xuất phát, đã như một cái đuôi chạy đằng sau cầu thủ số 10 của tuyển Pháp suốt hiệp thi đấu đầu tiên. Cầu thủ dày dạn kinh nghiệm của Tottenham cũng vì thế mà không hỗ trợ được nhiều cho người đồng đội Jan Vertonghen trong việc theo kèm tài năng trẻ này.

Ứng cử viên nặng ký cho chức vô địch

Khả năng độc lập tác chiến tuyệt vời của Mbappe chính là thứ vũ khí giúp cho Pháp trở thành ứng cử viên nặng ký nhất cho chiếc cúp tại sân Luzhniki vào Chủ nhật này, mặc cho đối thủ của họ là Anh hay Croatia.

Nếu Pháp chiến thắng trong trận chung kết, nó sẽ là thành tích mà làm mát lòng cả dân tộc nước này, nhưng người đã chán ngấy với cuộc chiến không cân sức giữa thế lực kim tiền của các ông chủ Qatar tại PSG tại giải quốc nội. Và sẽ không quá bất ngờ nếu đội quân áo lam làm được điều đó khi nhìn vào những "hi sinh" về chiến thuật mà HLV Didier Deschamps đã dũng cảm áp dụng từ 2 năm trước.

Bước cải tiến về tổ chức đội hình

Rõ ràng Didier Deschamps hưởng lợi nhiều từ thực tế rằng tất cả cầu thủ trong tay ông đều thi đấu tại 5 giải vô địch hàng đầu châu Âu. Tuy nhiên, khác với cấp câu lạc bộ, thành công ở cấp độ đội tuyển quốc gia phụ thuộc nhiều vào sự tổ chức và sáng tạo của HLV đối với nhân sự ông ta đang sở hữu, hơn là chỉ dựa vào sức nặng của đồng tiền.

Và nói đến đây ta có thể nhận thấy khó khăn lớn nhất mà Deschamps gặp phải với đội hình Les Bleus, đó là việc kết dính 3 ngôi sao Paul Pogba, Kylian Mbappe và Antoine Griezmann trong cùng một sơ đồ chiến thuật.

Điều này khiến cho ông buộc phải hi sinh một phần vai trò của cầu thủ nhất định nhằm tối ưu hóa sức mạnh đội hình. Và trong trận bán kết, sự hi sinh ấy đã được thể hiện rõ nét nhất.

Trên sân Saint-Peterburg, Deschamps đã kéo bộ 3 tiền vệ Pogba, Kante và Matuidi xuống rất thấp, nhường một nửa sân đấu cho cặp đôi Griezmann - Mbappe thể hiện. Đây là một cuộc cách mạng của chiến lược gia này khi Pogba, dù là mẫu tiền vệ "thêu hoa dệt gấm", sử dụng kỹ thuật nhiều nhưng hôm qua tiền vệ của Manchester United đã phải hi sinh không gian, qua đó chơi bớt rườm rà và tập trung hỗ trợ phòng ngự tốt hơn.

Ngược lại, bộ đôi Griezmann - Mbappe lại là mẫu tiền đạo ưa thích rê dắt bóng tốc độ để xuyên phá hàng thủ đối phương. Nhưng điều này vô tình khiến cho họ nhiều lần "dẫm chân" nhau. Tuy nhiên với sự hi sinh của 3 tiền vệ, đồng nghĩa với không gian phía trên đã rộng mở, bộ đôi này đã thể hiện tối đa tốc độ và sự tinh quái của mình. Vì thế nên trong nhiều tình huống chỉ có hai cầu thủ này nhưng đã làm toàn bộ hàng phòng ngự của Bỉ nhiều phen hú vía.

Thực chất nét chiến thuật này cũng không quá xa lạ đối với Didier Deschamps khi vào năm 1998, ông cùng với Christian Kerembeu và Emmanuel Petit cũng đã đóng vai trò "hi sinh" như vậy để làm bệ phóng cho siêu sao Zinedine Zidane phía trên.

Kết

Dĩ nhiên để chiến thắng trong trận bán kết vừa qua cũng như trận chung kết tới đây, tuyển Pháp cần nhiều yếu tố như sự xuất sắc của thủ thành Hugo Lloris  hay thậm chí là sự chỉ trích của truyền thông khi đội tuyển đi ngược lại bản sắc tấn công vốn có. Nhưng khi đã chạm được tay vào chiếc cúp vàng, thì khi ấy Deschamps biết rằng sự "hi sinh" của ông cùng các học trò là xứng đáng, và mọi thứ khác sẽ không còn quan trọng nữa!