Những câu lạc bộ như Ajax, Benfica, Sparta Prague hay Dynamo Kyiv,... không thuộc top 5 giải vô địch quốc gia hàng đầu châu Âu vật vã trong việc tìm lại ánh hào quang. Champions League chứng kiến sự thống trị của các siêu câu lạc bộ đến từ Anh, Italia, Đức hay Tây Ban Nha, trong khi Europa League/UEFA Cup chứng kiến những CLB hạng trung của các nền bóng đá đó, hoặc những đội khôn ngoan về mặt chuyển nhượng như Porto hay Sevilla lên ngôi vô địch.
Ajax Amsterdam: Sự trỗi dậy của đế chế hoang tàn
Ajax, đội bóng vĩ đại thứ...7 trong thế kỷ 20 (theo xếp hạng từ IFFHS), 33 lần vô địch Eredivisie, 18 lần vô địch KNVB Cup, đã không vô địch Champions League hay Europa League/UEFA Cup kể từ năm 1995. Trước cột mốc đó, họ đã giành 6 chức vô địch châu Âu, trong đó có 4 chức vô địch European Cup/Champions League.
Lịch sử, trước khi luật Bosman ra đời, thuộc về Ajax. Nhưng sau đó là gì? Tài chính hạn hẹp, không thể giữ chân tài năng lâu dài, nhanh chóng bị đè bẹp bởi những thương hiệu khổng lổ như Manchester United hay Real Madrid. Xuyên suốt sự nghiệp, Jose Mourinho chưa một lần thua trong các trận đấu với Ajax, ông thắng trong cả 6 lần đối đầu CLB Hà Lan, trong những năm dẫn dắt... Real Madrid. Các đội bóng của ông ghi tới 18 bàn và chỉ để thủng lưới 2 bàn.
Một sự chênh lệch khủng khiếp. Các tài năng từ Ajax, nếu không sớm bị hấp lực bởi danh tiếng và tài năng từ các CLB lớn, cũng tự động ra đi theo dạng chuyển nhượng tự do. Christian Eriksen, Siem de Jong, Viktor Fischer hay Arkadiusz Milik đã rời đi, cho những CLB 'lớn hơn', chứ không phải vĩ đại hơn Ajax. Đó là Napoli, Tottenham Hotspur hay thậm chí là... Newcastle United. Daley Blind, Luis Suarez, Zlatan Ibrahimovic,.. là những sản phẩm xuất chúng khác, nhưng trong quãng thời gian đẹp nhất của sự nghiệp, họ đã không ở lại giúp Ajax vươn lên đỉnh cao.
Ajax, đội bóng vĩ đại thứ...7 trong thế kỷ 20 (theo xếp hạng từ IFFHS)
Mùa này, Ajax có Davinson Sánchez, chỉ tốn 5 triệu euro từ Atlético Nacional mùa Hè năm ngoái. Cầu thủ đoạt danh hiệu Rinus Michels Trophy - hay nhất mùa của CLB sẽ giúp Ajax đem về ít nhất 25 triệu euro. Kasper Dolberg, giành danh hiệu Marco van Basten Trophy cho tài năng trẻ hứa hẹn của năm, đã ghi 23 bàn mùa này, chỉ có giá chuyển nhượng ban đầu 270,000 euro.
Rất nhiều năm sau khi Ajax hạ AC Milan 1-0 trong trận chung kết Champions League, với 7 trong số 13 cầu thủ đến từ học viện, bóng đá Hà Lan và chính câu lạc bộ ở thủ đô đã trở thành một 'đế chế hoang tàn'.
Đội tuyển quốc gia Hà Lan thất bại trong việc giành quyền dự EURO 2016 (và có thể là cả World Cup 2018), Ajax khởi đầu mùa này với thảm họa quen thuộc, thua xấu hổ ở vòng play-off Champions League trước FC Rostov. Peter Bosz nhận sự chỉ trích xối xả từ người hâm mộ, trước làm hối hận những kẻ đó ở Europa League.
Hiển nhiên 'đó chỉ là đấu trường hạng Hai của bóng đá châu Âu' - như cách gọi của nhiều người.Nhưng trận chung kết cúp châu Âu lần đầu tiên sau 20 năm là đáng tự hào, nhất là khi Ajax là đội bóng có độ tuổi trung bình trẻ thứ hai ở các cúp châu Âu mùa này (22 tuổi và 137 ngày, sau Genk - CLB của Bỉ). Ajax đã vào chung kết theo cách phong-cách-nhất. Tấn công ào ạt và sẵn sàng chấp nhận thủng lưới.
Ajax là đội bóng có độ tuổi trung bình trẻ thứ hai ở các cúp châu Âu mùa này ( 22 tuổi và 137 ngày, sau Genk - CLB của Bỉ).
"Vào bán kết là một thành tựu, nhưng cách Ajax thắng bằng thứ bóng đá giải trí của riêng họ mới là điều quan trọng," Peter Bosz - HLV Ajax nói sau trận thắng Schalke. "Chiến thắng của Ajax sẽ là chiến thắng cho bóng đá". Các cổ động viên Ajax già cỗi nhớ những ngày này, ngày mà đội bóng trẻ của họ trình diễn thứ bóng đá cuốn hút và say mê, trong một sân vận động cuồng nhiệt, ở những đấu trường hàng đầu châu Âu.
Đêm nay tại Stockholm, Peter Bosz và các học trò ngây thơ của ông sẽ gặp Manchester United, của một Mourinho lọc lõi và thực dụng.
Video Ajax Amsterdam - Đường tới chung kết Europa League:
