Quay ngược thời gian để trở lại mùa hè 1996, trước thềm EURO được tổ chức tại Anh, Juventus đã đạt được thỏa thuận chiêu mộ nhạc trưởng của Bordeaux là Zinedine Zidane với giá 7,5 tỷ lire (tương đương 3,5 triệu USD ngày nay).
Đó là thời điểm mà Juve vừa giành chức vô địch Champions League, và CLB muốn có sự thay máu nhất định về mặt lực lượng khi đội trưởng Gianluca Vialli quyết định ra đi (tới Chelsea), cùng ở cửa hậu với Vialli là Fabrizio Ravanelli và Paulo Sousa. Tiền đạo có biệt danh “Gã đầu bạc” chuyển tới Middlesbrough, trong khi cầu thủ người Bồ Đào Nha cập bến Borussia Dortmund.
“Thật phí tiền”
Zinedine Zidane có 5 năm với nhiều kỷ niệm đẹp trong màu áo Juventus, nhưng lại lỡ hẹn với cúp Champions League. Ảnh: Sports.
Với danh vọng của Juve ngày đó, cùng việc EURO chuẩn bị tới gần, không mấy ai tại xứ sở mỳ ống để ý tới Zidane. Những ngôi sao tại Serie A nhiều như lá mùa thu, và việc có một tiền vệ trẻ người Pháp gia nhập Bianconeri không khiến quá nhiều người bận tâm. Song, màn trình diễn tại EURO 1996 của Zidane đã buộc người Italy phải nhắc đến tên anh.
“Thật phí tiền” là nhận xét của tờ Gazzetta dello Sport, nhật báo bán chạy nhất Italy về Zidane. Tiền vệ sinh năm 1972 không tạo ra ấn tượng gì trong đội hình Pháp tham dự EURO1996. "Les Blues" không ghi nổi bàn nào trong trận tứ kết gặp Hà Lan và bán kết gặp CH Czech.
Sau này, báo chí còn khui ra được nhiều mẩu truyện cười ra trò về Zidane ngày đó. Đầu tiên là giai thoại chủ tịch Jack Warner của Blackburn Rovers từ chối mua anh vì cho rằng “Tại sao phải mua Zidane khi đã có Tim Sherwood?”, sau đó là Newcastle lắc đầu với màn tiếp thị của người đại diện Zidane vì cho rằng anh “không đủ tốt để chơi ở giải hạng Nhất”.
Giampiero Ventrone và cuộc cách mạng của Lippi
Huấn luyện viên Lippi là người góp công lớn đưa Zidane thành ngôi sao lớn ở Juventus, sau đó trở thành huyền thoại Real với tư cách cầu thủ và trên cương vị huấn luyện viên. Đồ họa: Sang Ngô.
Có lý do để Zidane bị đánh giá thấp như thế. Chỉ sau vài ngày tại CLB mới, Zidane đã tìm ra câu trả lời. Đó là thể lực. Zidane thời mới tới Juve quá gầy, không có cửa chơi bóng ở giải đấu khắc nghiệt nhất thế giới ngày đó. Cuối thập niên 90, Juve từng vướng phải một bê bối lớn khi HLV Zdenek Zeman lúc đó dẫn dắt Roma lên tiếng tố cáo Juve cho những cầu thủ sử dụng doping.
“Họ là những tay cầu thủ đi ra từ hiệu thuốc,” Zeman thốt lên sau khi chứng kiến Juve giành Scudetto liên tiếp với sức mạnh vượt trội. Song những cáo buộc này chưa từng được tòa án thể thao công nhận. Juve ngày ấy có sức mạnh (theo nghĩa đen) vượt trội so với không chỉ Serie A, mà còn cả châu Âu là bởi họ có chuyên gia thể lực Giampiero Ventrone.
Huấn luyện viên có biệt danh “Giáo sư thủy quân lục chiến” nổi tiếng với những bài tập cực nặng để rèn cơ bắp cho cầu thủ. Ventrone thậm chí còn bố trí một chiếc chuông và đặt tên nó là “Chiếc chuông sỉ nhục”. Bất kỳ một cầu thủ nào không hoàn thành những bài tập thể lực đều sẽ bị Ventrone giật chuông báo hiệu.
Zidane ngày ấy với thân hình ốm yếu chỉ còn đủ sức để nôn sau những buổi tập. Song "có công mài sắt có ngày nên kim", sau những màn tra tấn trong phòng thay đồ là sự tăng trưởng vũ bão về mặt cơ bắp. Lúc này Zidane đã sẵn sàng nếm mùi giải đấu được mệnh danh “World Cup thu nhỏ”.
Khó khăn lúc này lại tới theo cách khác. HLV trưởng Juve là Marcello Lippi lúc ấy muốn Zidane chơi trám vào khoảng trống mà Sousa bỏ lại, tức tiền vệ trung tâm bên cạnh Didier Deschamps và Antonio Conte. Đó là những trận đấu không dễ dàng gì với Zidane. Anh không được đào tạo để chơi ở vị trí mà có nhiệm vụ chính là đá vào chân đối thủ như thế.
Tuy nhiên, bước ngoặt đã tới với Zidane khi Conte dính chấn thương trong khi phục vụ ĐT Italy. Huấn luyện viên Lippi buộc phải thay đổi chiến thuật. Zidane được đẩy lên chơi tiền vệ công trong sơ đồ 4-4-2 (thực chất ở Italy là 4-2-2-2).
Ở vị trí mới, Zidane lập tức cho thấy anh xứng đáng với từng xu mà Juve bỏ ra, thậm chí “Lão bà thành Turin” còn quá hời khi mua được anh chỉ bằng 1/4 số tiền mà Milan bỏ ra để có Gianluigi Lentini từ Torino trước đó 5 năm.
Mọi đường lên bóng của Juve đều qua chân Zidane. Với kỹ thuật thượng thừa, cùng khả năng làm chủ trái bóng tuyệt đỉnh, Zidane là nhân tố quan trọng nhất trong hành trình giành Scudetto mùa đó của Bianconeri. Một trong những màn trình diễn đỉnh cao của Zidane tại Serie A mùa đó là chiến thắng hủy diệt 6-1 trước Milan ngay tại San Siro. Dù chỉ trực tiếp ghi 1 bàn từ chấm phạt đền, song sự thắng thế của Zidane trước hai tiền vệ lẫy lừng Zvonimir Boban và Dejan Savicevic ở tuyến giữa đã giúp Juve có một thế trận quá dễ chơi trước kình địch.
Tại Champions League, Zidane tiếp tục trình diễn thứ bóng đá đỉnh cao của mình. Anh ghi một bàn, kiến tạo hai bàn cho đồng đội trong chiến thắng 4-1 trước Ajax Amsterdam trong trận bán kết lượt về tại Delle Alpi. Trong bàn ấn định tỷ số 4-1, Zidane thậm chí còn rê bóng qua cả hàng phòng ngự Ajax, bao gồm cả thủ thành Edwin Van der Sar trước khi đệm bóng vào lưới trống. Dẫu vậy, trong trận chung kết Champions League với Dortmund, Zidane lại câm lặng.
Siêu sao Zidane và nỗi nuối tiếc Champions League
Giành Scudetto, tuột mất Champions League trong mùa đầu tiên với Juve, Zidane có khởi đầu không hề tệ ở giải đấu khắc nghiệt nhất thế giới khi ấy. Zizou ghi ơn Lippi cho mùa giải thay đổi vĩnh viễn sự nghiệp của anh. “Ông ấy là chiếc đèn soi sáng tôi. Ông ấy hiểu cuộc cách mạng chiến thuật sẽ giải cứu tôi và cứu vớt cả mùa giải của đội bóng”. Zidane không đãi bôi, Juve thực sự là bệ phóng để Zidane đi từ hàng ngôi sao lên thành siêu sao trên bầu trời bóng đá thế giới.
5 năm khoác áo Juve cũng là thời điểm chứng kiến Zidane giành gần như mọi danh hiệu cao quý trong đời cầu thủ, từ chức vô địch World Cup 1998, EURO 2000 trong màu áo ĐT Pháp hay danh hiệu cao quý Quả bóng vàng châu Âu vào năm 1998 khi anh đưa "Les Blues" tới chức vô địch thế giới, và giúp Juve giành Scudetto.
Song chức vô địch Champions League vẫn lảng tránh Zidane, năm 1997 sau khi một mình hủy diệt Ajax ở bán kết, Juve của Zidane bị Dortmund làm câm lặng ở trận chung kết. Đội bóng vùng Ruhr đã tạo ra cú sốc cho cả thế giới khi quật ngã Bianconeri với tỷ số 3-1.
Mùa sau đó, Juve một lần nữa lọt vào trận chung kết. Zidane vẫn chơi tuyệt hay trong những trận chiến với Dynamo Kyiv và AS Monaco nhưng lại câm lặng trước Real Madrid của Jupp Heynckes. Mùa 1998/99, Juve dừng bước trước MU tại bán kết trong trận đấu mà rất ít người có thể tưởng tượng nổi kịch bản.
"Bà đầm già" đã hòa MU 1-1 tại Old Trafford. Trong trận lượt về tại Delle Alpi, Filippo Inzaghi đưa Juve dẫn 2-0 chỉ sau 11 phút. Song phần còn lại của trận đấu chứng kiến “Quỷ đỏ” tạo ra cú đào thoát lịch sử, Roy Keane, Dwight Yorke và Andy Cole ghi 3 bàn giúp MU thắng ngược Juve 3-2 ngay trên đất Italy. Zidane một lần nữa lội hẹn với cúp bạc Champions League.
Sau này trong cuốn tự truyện của mình, Sir Alex Ferguson tiết lộ rằng ông đã có kế sách chặn đứng Juve ngay trong trận lượt đi. Cụ thể, ông sẽ bố trí David Beckham bó vào trung lộ theo sát Zidane. “Ngay khi ấy tôi biết Zidane sẽ có những khoảng không chơi bóng cuối cùng,” Sir Alex viết khi phát hiện Juve quá phụ thuộc vào Zidane trong việc triển khai tấn công.
Lật ngược lại vấn đề, trong những trận chung kết Champions League thất bại trước Dortmund và Real Madrid, Zidane đều bị vô hiệu hóa cũng theo cách ấy. Dortmund cắt cử Paul Lambert theo Zidane như hình với bóng, Real cử Christian Karembeu làm điều tương tự. Thất bại trước MU tại bán kết Champions League 1999 có lẽ đã báo hiệu cho Zidane về một cuộc chia ly trong nay mai mới Juve.
Anh đã là siêu sao tại sân Delle Alpi và cả ở giải đấu khắc nghiệt nhất thế giới Serie A, nhưng để với tới chức vô địch Champions League, Zidane cần một môi trường khác, ở đó CLB sẽ không chỉ chơi thú bóng đá hợp gu với anh mà những đồng đội cũng sẽ sẵn sàng giải cứu CLB khi anh bị khóa chặt.
Real Madrid, Champions League và huyền thoại
Real Madrid với chính sách Galacticos của chủ tịch Florentino Perez đã xuất hiện để đảm bảo cho Zidane điều ấy. Người sẽ gánh vác trách nhiệm cùng Zidane là Luis Figo, Quả bóng vàng châu Âu năm 2000. Real không chỉ phá kỷ lục thế giới khi ấy, mà còn biến kình địch không đội trời chung Barcelona thành gã hề không hơn khi cuỗm Figo khỏi Nou Camp.
Một năm sau, Zidane gia nhập Real từ Juve với mức phí kỷ lục cho một cầu thủ trị giá 77,5 triệu euro (150 tỉ lire, gấp 20 lần số tiền Juve bỏ ra để có Zidane từ Bordeaux). Câu chuyện Perez ve vãn Zidane ngày ấy cũng trở thành hẳn một giai thoại. Chủ tịch Real đưa cho tiền vệ người Pháp chiếc khăn ăn với dòng chữ “Cậu sẽ gia nhập Real Madrid chứ” trong bữa tối tại Gala các CLB do UEFA tổ chức, Zidane nhẹ nhàng đáp lại đúng kiểu Pháp: “Có”.
Mùa hè 2001, cả thế giới rúng động vì vụ chuyển nhượng Zidane từ Juve sang Real Madrid. Ở tuổi 30, Zizou được xem là vì tinh tú sáng nhất trong “Dải thiên hà” Real Madrid. Ngay mùa đầu tiên trong màu áo "Los Blancos", Zizou đã giành lấy anh hằng mơ ước và quá nhiều lần lỗi hẹn: Champions League.
Không còn Lambert, Karembeu hay Beckham nào để khóa chặt Zizou nữa. Anh thậm chí còn là người định đoạt chức vô địch cho Real bằng cú volley thần sầu tung lưới Bayer Leverkusen ấn định tỷ số 2-1 cho Real Madrid. Tới giờ, đó vẫn là bàn thắng đẹp nhất trong lịch sử cúp C1 châu Âu/Champions League. 5 năm gắn bó với Real Madrid trên tư cách cầu thủ không chứng kiến Zidane giành thêm được chức vô địch Champions League thêm lần nào nữa. Song chừng đó với Zizou có lẽ là quá đủ.
Juventus đã đưa Zidane từ ngôi sao thành siêu sao của bóng đá thế giới, nhưng Real đã đưa Zizou trở thành huyền thoại bất tử. Rạng sáng mai 4/4, Zidane trở về Turin trên cương vị HLV trưởng Real Madrid.
Delle Alpi ngày nào không còn nữa, nhưng Juve thì vẫn là Juve. Zidane sẽ bước ra sân với đầu ngẩng cao để đón nhận những tràng pháo tay từ CĐV, những người chưa thể quên chàng tiền vệ mang áo số 21 từng tỏa sáng trong màu áo sọc trắng-đen 20 năm trước.
Sau hoài niệm, cuộc chiến mới bắt đầu.
