Đánh giá trên mức độ tổng quan, Maicon là hậu vệ cánh công thủ toàn diện ở thời kỳ đỉnh cao phong độ. Nhưng xét chi tiết, cựu cầu thủ Inter vẫn chưa vượt ra khỏi khái niệm cơ bản và đem đến sự nâng tầm cho vị trí đã được các huyền thoại xứ Samba khẳng định.
Ngoài khả năng phòng ngự được cải thiện nhờ thể hình lý tưởng và những tình huống xâm nhập vòng cấm dứt điểm, hầu hết quãng thời gian góp mặt trên sân, Maicon có xu hướng thi đấu tương tự các bậc tiền bối Cafu, Carlos với lối chơi chú trọng bám biên và thường xuyên dâng cao thực hiện các pha tạt bóng.
Nền tảng thể lực sung mãn và tốc độ tốt giúp Maicon duy trì được hê thống phòng ngự 4 người, yếu tố hàng đầu cho việc lựa chọn một hậu vệ cánh theo triết lý của HLV Dunga, người dẫn dắt ĐT Brazil trong giai đoạn 2006-2010. Bởi ông xuất thân là một tiền vệ phòng ngự và luôn đề cao tính an toàn trong trận đấu.
Đó là lý do chính khiến Dani Alves chỉ là sự lựa chọn thứ hai bên hành lang phải thời điểm đó dù anh có quãng thời gian rực rỡ cùng Barcelona. Hai năm Alves bị che phủ bởi Maicon trong màu áo vàng xanh, ở xứ Catalan, anh trở thành công thần đem về 8 chiếc cúp vộ địch cho đội chủ sân Camp Nou trong đó đáng chú ý là hai danh hiệu La Liga liên tiếp (2008-10) và đăng quang ở đấu trường Champions League (2008-09).
“Những cầu thủ thi đấu thường xuyên ở ĐT phải được ưu tiên, vì họ thể hiện được phẩm chất của mình và đáp ứng được yêu cầu về mặt chiến thuật. Còn những cầu thủ khác bị loại hay phải ngồi dự bị, đơn thuần họ chưa đủ khả năng thích nghi với lối chơi như yêu cầu”, Dunga từng thẳng thừng trả đũa báo giới với quyết định không trọng dụng Alves như vậy.
Thời gian đã chứng minh quan điểm của cựu thủ quân Brazil (1994) hoàn toàn sai lầm, không chỉ liên tiếp gặt hái những thành công cùng Barca với 6 chức VĐQG, 4 Cúp Nhà Vua, 4 Siêu Cúp TBN, 3 Champions League, 3 Siêu Cúp châu Âu, 3 FIFA Club World Cup, giờ đây ở tuổi 34 trong màu áo Juventus, Dani Alves tiếp tục duy trì đẳng cấp vốn có khi bổ sung vào bộ sưu tập hai danh hiệu Serie A, Coppa Italia và đứng trước cơ hội bỏ túi chiếc cúp Champions League thứ 4 trong sự nghiệp.
Không phải ngẫu nhiên Alves có thể hồi sinh rực rỡ ở ngưỡng tuổi băm ấy, nếu quãng thời khổ luyện tại Barca không giúp anh hoàn thiện và nâng tầm khái niệm “hậu vệ cánh tấn công”. Dưới thời Pep Guardiola, dù chơi với sơ đồ 4-3-3 hay 3-4-3, Alves luôn xuất phát ở vị trí cao hơn so với một tiền vệ trung tâm và dĩ nhiên anh được phép di chuyển tự do khắp hành lang phải, xâm nhập vòng cấm như một tiền đạo ảo, thậm chí bó vào trong chơi với vai trò một tiền vệ phân phối và kiến thiết cho các đồng đội.
Ngôi sao người Brazil trở nên đáng sợ khi hoạt động ở gần khu vực 16m50. 19 cơ hội ăn bàn tạo ra trong mùa giải Champions League 2015-16 cuối cùng với Barca và 33 cơ hội cho các đồng đội Juve ở Champions League mùa này chứng minh khả năng kiến tạo và sự nhạy cảm tuyệt vời của Alves trước vòng cấm.
"Các bạn có thấy những đường kiến tạo của Dani không? Đó chính xác là những gì một tiền vệ nhạc trưởng cần làm”, HLV Allegri từng thốt lên sau chiến thắng 2-0 của Juventus trước Monaco, trận đấu mà Alves trở thành tâm điểm với 2 đường chuyền dọn cỗ giúp Higuain lập cú đúp.
Bên kia chiến tuyến với Real Madrid, Marcelo từng bước vượt khỏi giới hạn một hậu vệ từ thời điểm HLV Zidane áp dụng sơ đồ 4-3-1-2 và chuyển hóa Cristiano Ronaldo thành một tiền đạo. Marcelo có nhiều khoảng trống hơn ở biên và đó là bước đệm để hậu vệ 29 tuổi phô diễn hết những kĩ năng tấn công của mình, gần giống với bước chạy của người đàn anh Dani Alves.
Tại Châu Âu mùa này, tính riêng ở đấu trường quốc nội, không hậu vệ cánh nào đạt tới số cơ hội và kiến tạo (33 và 10) của Marcelo. Ở Champions League, anh cũng tạo ra 20 cơ hội ăn bàn cho các đồng đội, nổi bật là pha đi bóng xé toang hàng phòng ngự Bayern rồi thực hiện đường chuyền ngang giúp Ronaldo hoàn tất cú hat-trick.
Trên mặt trận tấn công, Marcelo và Alves đã vượt khỏi khuôn khổ một hậu vệ cánh, nhưng còn khả năng hỗ trợ tuyến dưới ra sao khi cặp đôi luôn đối diện những chỉ trích: “Không biết phòng ngự”?!
Một hậu vệ đẳng cấp hàng đầu là mẫu cầu thủ luôn dự đoán trước được sự nguy hiểm và ngăn chặn nó một cách triệt để. Với Alves và Marcelo thường xuyên dâng cao, nhiệm vụ chính của bộ đôi là phá lối chơi đối phương ngay bên phần sân của họ, chủ động phán đoán tình huống để áp sát và cắt bóng hơn việc phải theo kèm một cầu thủ cố định. Vì lẽ đó, vai trò của cả hai ở tuyến dưới không thật sự rõ ràng, mục tiêu mà Alves và Marcelo hướng đến luôn là chờ đợi cơ hội tấn công. Bởi suy cho cùng một đội bóng chỉ giỏi phòng ngự mà không biết cách ghi bàn, mọi thứ đều trở nên vô nghĩa.
Vào cuối tuần này, Marcelo và Dani Alves sẽ đối mặt nhau trong trận chung kết tại Cardiff. Và chắc chắn kết quả cuộc chiến giữa Real Madrid và Juventus sẽ ảnh hưởng không nhỏ từ màn trình diễn của bộ đôi đã viết nên khái niệm mới về một “hậu vệ cánh tấn công”.
Video màn trình diễn của Marcelo và Dani Alves 2017: