Những ngày vừa qua, đại úy trẻ tuổi Nguyễn Thị Ánh Viên nổi như cồn với những chiếc HCV SEA Games. Tuy nhiên không phải ai cũng hiểu rõ về quân hàm của nữ kình ngư này.
Không phải ai cũng phân biệt được
Khi nói đến Nguyễn Thị Ánh Viên, những thông tin chi tiết nhất về cô mà báo chí cung cấp cho độc giả thường chỉ ngắn gọn: Đại úy Nguyễn Thị Ánh Viên, VĐV bơi lội thuộc Trung tâm Thể thao Quốc Phòng 4.
Chính những thông tin này làm cho đa số độc giả quan niệm rằng cô là một sĩ quan QĐND Việt Nam. Và chính từ đó mà người ta băn khoăn:
“Một cô gái chưa qua trường lớp đào tạo nào của quân đội, tuy có thành thích thể thao cao đấy nhưng phong quân hàm sĩ quan cho cô nghe có vẻ không hợp lý cho lắm”.
Ngay đến Nguyên Thứ trưởng Bộ quốc phòng, Thượng tướng Nguyễn Huy Hiệu cũng tỏ ra đầy bất ngờ: “Trong sự nghiệp quân nhân của mình, tôi chưa bao giờ gặp một người 19 tuổi đã mang quân hàm Đại úy như Ánh Viên.
Luật Sĩ quan quân đội nhân dân Việt Nam đã quy định rất rõ về thời hạn xét thăng quân hàm với Sĩ quan tại ngũ:
Trung úy lên Thượng úy: 3 năm; Thượng úy lên Đại úy: 3 năm; Đại úy lên Thiếu tá: 4 năm;…đồng thời cũng quy định rất rõ về việc thăng quân hàm sĩ quan trước thời hạn”.
Song thực tế Ánh Viên không phải là sĩ quan mà chỉ là một Quân nhân chuyên nghiệp. Và lẽ ra phải viết đầy đủ như vậy thì người ta thường vô tình “quên” cái đuôi “Quân nhân chuyên nghiệp” đi dẫn đến hiểu lầm trên.
Thượng tướng Nguyễn Huy Hiệu nhấn mạnh:
“Sĩ quan được xét thăng quân hàm trước thời hạn là: Người trong chiến đấu lập chiến công xuất sắc hoặc trong công tác, nghiên cứu khoa học được tặng Huân chương; hoàn thành tốt chức trách, nhiệm vụ mà cấp bậc quân hàm hiện tại thấp hơn cấp bậc quân hàm cao nhất quy định đối với chức vụ mà sĩ quan đang đảm nhiệm từ 2 bậc trở lên hoặc cấp bậc quân hàm hiện tại thấp hơn cấp bậc quan hàm cao nhất đối với chức vụ chỉ huy, quản lý. Ánh Viên là một trường hợp đặc biệt”
Tại sao Ánh Viên chưa thể là sĩ quan?
Luật Sĩ quan QĐND Việt Nam hiện hành quy định:
Điều 5. Nguồn bổ sung sĩ quan tại ngũ
Những người sau đây được tuyển chọn bổ sung cho đội ngũ sĩ quan tại ngũ:
1. Hạ sĩ quan, binh sĩ tốt nghiệp các trường đào tạo sĩ quan hoặc các trường đại học ngoài quân đội;
2. Hạ sĩ quan, binh sĩ hoàn thành tốt nhiệm vụ chiến đấu;
3. Quân nhân chuyên nghiệp và công chức quốc phòng tại ngũ tốt nghiệp đại học trở lên đã được đào tạo, bồi dưỡng chương trình quân sự theo quy định của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng;
4. Cán bộ, công chức ngoài quân đội và những người tốt nghiệp đại học trở lên được điều động vào phục vụ trong quân đội đã được đào tạo, bồi dưỡng chương trình quân sự theo quy định của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng;
5. Sĩ quan dự bị.
Sĩ quan QĐND Việt Nam có cấp bậc quân hàm từ Thiếu úy đến Đại tướng.
Việc bổ nhiệm phong thăng các cấp quân hàm sĩ quan từ Thiếu úy đến Đại tá do Bộ trưởng QP thực hiện. Các cấp cao hơn do Chủ tịch nước và Thủ tướng chính phủ bổ nhiệm.
So sánh các điều kiện trên Ánh Viên dù là VĐV tài năng song chưa thể trở thành Sĩ quan QĐNDVN được.
Thực hư thế nào?
Thực tế là Ánh Viên hiện tại đang là một Quân nhân chuyên nghiệp phục vụ tại Trung tâm TTQP4. Sở dĩ như vậy bởi Điều 6 Nghị định về QNCN của Chính phủ nước CHXHCNVN quy định:
1. Đối tượng xét chuyển sang phục vụ theo chế độ quân nhân chuyên nghiệp:
a) Hạ sĩ quan, binh sĩ hết hạn phục vụ tại ngũ;
b) Công nhân, viên chức quốc phòng;
c) Sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam;
d) Công dân có trình độ chuyên môn, kỹ thuật ngoài độ tuổi nhập ngũ quy định tại Điều 12 của Luật Nghĩa vụ quân sự.
Quân nhân chuyên nghiệp có quân hàm từ Thiếu úy đến Thượng tá. Thường chỉ làm công việc chuyên môn của mình chứ không chỉ huy như sĩ quan.
Đối chiếu với quy định trên, Ánh Viên mặc dù chưa đến tuổi làm nghĩa vụ quân sự song do cô có chuyên môn cao nên đã được động viên vào phục vụ trong quân đội theo mục d của điều trên.
Trong lĩnh vực chuyên môn của mình, Ánh Viên được đánh giá cao và đã mang về cho đất nước nhiều danh hiệu cao quý tại các kỳ thi khu vực và quốc tế.
Với những thành tích như vậy cô đã được Bộ Tư lệnh Quân khu 9 đặc cách phong Quân hàm Thượng úy Quân nhân chuyên nghiệp ngày 26 tháng 8 năm 2013.
Tiếp đó, năm 2014 cô được phong quân hàm Đại úy Quân nhân chuyên nghiệp. Và tới đây, với những thành tích thu được tại SEA Games 28 cô hoàn toàn có thể được trao quân hàm cấp cao hơn.
Tuy nhiên, cô vẫn chỉ là một Quân nhân chuyên nghiệp.
