Trong thành phần 26 cầu thủ của đội tuyển Nhật Bản tham dự kỳ Asian Cup 2023 tại Qatar sắp tới, có đến 20 người đang thi đấu tại những CLB ở Lục địa già. Đặc biệt, 10/20 cầu thủ này có cơ hội khoác áo các đội bóng đến từ 5 giải VĐQG hàng đầu châu Âu, không một đội tuyển nào tham dự Asian Cup 2023 sở hữu đội hình giàu sức mạnh như tập thể xứ Mặt trời mọc.
Để chinh phục ngày hội bóng đá lớn nhất châu Á, HLV Hajime Moriyasu đã triệu tập những cái tên ưu tú nhất tiêu biểu như Kaoru Mitoma, Wataru Endo, Takehiro Tomiyasu, Takefusa Kubo, Takumi Minamino, Ritsu Doan hay Takuma Asano. Tất cả những ngôi sao này đều đang thi đấu tại châu Âu và có đóng góp quan trọng trong lối chơi ở CLB mà họ thi đấu.
Những năm gần đây, bóng đá Nhật Bản chứng kiến làn sóng “xuất khẩu” cầu thủ mạnh mẽ sang châu Âu. Gần 14 năm trước, tại kỳ World Cup 2010 tại Nam Phi, đội hình tuyển quốc gia Đông Á này chỉ có vỏn vẹn 4 người đang thi đấu ở nước ngoài.
Nhật Bản thi đấu thành công tại 2 kỳ World Cup gần nhất.
Tại 2 kỳ World Cup gần nhất, Nhật Bản đều vượt qua vòng bảng và thậm chí tiến sát tới thành tích lần đầu có mặt ở vòng tứ kết trong lịch sử bóng đá nước này. Đặc biệt, màn trình diễn ở ngày hội bóng đá lớn nhất hành tinh tại Qatar 1 năm trước từ đoàn quân Moriyasu đã “gây sốt” toàn cầu.
Lọt vào bảng đầu có sự góp mặt của 2 ông lớn thế giới là Đức và Tây Ban Nha, những tưởng các chiến binh Samurai xanh sẽ trở thành “kho điểm” tại bảng E nhưng cuối cùng Nhật Bản lại có một trong những kỳ World Cup ấn tượng nhất lịch sử.
Họ lần lượt đả bại cả Đức lẫn Tây Ban Nha để tiến vào vòng ⅛ với ngôi vị nhất bảng. Samurai xanh chỉ chịu khuất phục trước một Croatia già giơ hơn trên loạt đá luân lưu dù có một thế trận ngang ngửa với Á quân World Cup 2018 trong 120 phút thi đấu trước đó.
Với thành tích trên cả tuyệt vời, Moriyasu xứng đáng được LĐBĐ châu Á vinh danh như HLV châu Á xuất sắc nhất năm. Nếu tiếp tục duy trì thành công tại kỳ Asian Cup 2023 sắp tới, chiến lược gia 57 tuổi hoàn toàn có thể trở thành HLV đầu tiên có cơ hội dẫn dắt tuyển Nhật Bản tại 2 kỳ World Cup liên tiếp.
Và nếu “kế hoạch” trên đi đúng dự tính, Moriyasu chắc chắn sẽ trở thành một trong những nhà cầm quân vĩ đại nhất lịch sử bóng đá Nhật Bản.
HLV Moriyasu là "kiến trúc sư" cho kỳ tích của tuyển Nhật Bản tại World Cup 2022.
Lúc này, nhiều câu hỏi ắt sẽ đặt ra cho thuyền trưởng sinh năm 1968 rằng “Liệu ông có nên tìm thử thách mới tại các nền bóng đá đẳng cấp hơn như châu Âu giống như những học trò của mình?”.
Trong lịch sử, chưa có bất kỳ HLV châu Á nào dẫn dắt 1 CLB tại 5 giải VĐQG hàng đầu châu Âu (không tính Ange Postecoglou bởi Úc về mặt địa lý thuộc châu Đại Dương), dù châu lục này đang có nhiều cầu thủ tỏa sáng ở Lục địa già.
Khi tìm kiếm HLV trưởng mới, các CLB lớn rõ ràng yêu cầu những ứng viên phải có trình độ cũng như kinh nghiệm dẫn dắt trận mạc dày dặn ở châu Âu.
Nhưng cũng có những ví dụ đi ngược lại quan điểm trên, tiêu biểu là Postecoglou và Arsene Wenger.
Mặc dù từng giúp tuyển Úc vô địch Asian Cup 2015 nhưng khi Postecoglou được Celtic bổ nhiệm làm thuyền trưởng CLB, nhiều ánh nhìn hoài nghi đã hướng về chiến lược gia 58 tuổi bởi ông chưa từng dẫn dắt đội bóng châu Âu nào trước đó. Nhưng cuối cùng, Postecoglou đã giúp CLB Scotland giành 5 danh hiệu trong 2 mùa giải dẫn dắt, bao gồm cú ăn ba quốc nội mùa 2022/23.
Về phần Wenger, thời điểm HLV người Pháp được Arsenal bổ nhiệm vào tháng 8/1996, Sir Alex Ferguson từng cho rằng: “Ông ấy tới từ Nhật Bản và không có kinh nghiệm với bóng đá châu Âu”. Để rồi khi Wenger rời sân Emirates 22 năm sau, ông trở thành một trong những HLV xuất sắc nhất kỷ nguyên Premier League với 3 lần lên ngôi vương hạng đấu cao nhất nước Anh, trong đó có mùa giải 2003/04 bất bại đi vào sử thi.
Điểm chung của cả 2 là từng thành công trên đất Nhật Bản trước khi bắt đầu chuyến phiêu lưu tại Lục địa già. Wenger từng giúp Nagoya Grampus Eight đăng quang Emperor’s Cup năm 1996 trong khi Postecoglou đưa Yokohama F.Marinos đoạt J League 1 năm 2019.
Moriyasu, người cũng từng có 3 lần lên ngôi vương J League 1 với Sanfrecce Hiroshima vào các năm 2012, 2013 và 2015 có thể lấy 2 cái tên trên làm tấm gương để tự tin tiếp bước tại châu Âu.
Postecoglou (trái) và Wenger (phải) từng thành công trên đất Nhật Bản trước khi sang châu Âu dẫn dắt.
Tuy nhiên, tính cách có phần “ít nói” từ chiến lược gia 57 tuổi có thể khiến ông không được lòng giới truyền thông tại châu Âu.
Ở World Cup 2022, hình ảnh quen thuộc của Moriyasu trước ống kính máy quay đó là nhà cầm quân sinh năm 1968 đứng lặng thinh cùng quyển số ghi chép trong tay. Ông thường không chỉ đạo quá nhiều các học trò trên sân, điều trái ngược với phong cách “năng động” của phần lớn các HLV đang làm việc tại châu Âu.
“Phần lớn người Nhật rất khiêm tốn và nhẹ nhàng”, Hideo Tamaru, một phóng viên cho kênh Kyodo News cho biết. “Tính cách này có thể gây trở ngại cho 1 HLV bóng đá muốn thành công tại châu Âu”.
Ngoài ra, khả năng sử dụng tiếng Anh hạn chế của Moriyasu cũng sẽ khiến các CLB châu Âu “e ngại” khi muốn bổ nhiệm ông ngồi ghế nóng. Theo phóng viên Carroll, người từng phỏng vấn Moriyasu tại World Cup 2022 tiết lộ, cựu HLV CLB Hiroshima có thể trả lời một số câu hỏi bằng tiếng Anh nhưng không đủ để diễn tả đầy đủ những suy nghĩ bản thân và ông cần một phiên dịch viên luôn bên cạnh mình ở giải đấu trên đất Qatar năm ngoái. Đó là lý do tại sao 1 CLB châu Âu bổ nhiệm 1 HLV châu Á khó hơn so với mua 1 cầu thủ châu Á.
Do đó, cơ hội để đến châu Âu làm việc dành cho 1 nhà cầm quân "thuộc thế hệ trước" như Moriyasu sẽ rất hạn chế nhưng nếu bóng đá Nhật Bản nói riêng hay bóng đá châu Á nói chung tiếp tục thực hiện những cuộc cách mạng trong tương lai, ngày 1 HLV đến từ châu Á có thể dẫn dắt 1 đội bóng tại châu Âu sẽ không phải điều bất khả thi.
