"Những gì diễn ra ở học viện bóng đá trẻ Barcelona khiến tôi thấy lo. Thật tệ khi họ đã sa thải Joan Vila. Chuyện gì đang xảy ra ở đó vậy. Vila là người nắm vững kiến thức nhất về triết lý chơi bóng tại Barcelona. Tôi không thể nào hiểu được," cựu tiền vệ Barca Xavi nói với Catalunya Radio.
Tháng 7 năm nay, Barca gây sốc khi chia tay Joan Vila, người đã gắn bó với CLB suốt 40 năm qua. Ở lò La Masia, ông Vila là người truyền đạt ý tưởng chơi bóng cho các cầu thủ trẻ, từng huấn luyện lứa cầu thủ Xavi, Iniesta,... và được xem như người nắm giữ triết lý của Barca.
Xavi lo học viện La Masia đang lâm nguy.
Xavi Hernandez và Carlos Puyol mô tả ông Joan Vila như nhân tố chủ chốt nhất của lò La Masia. Do đó, Xavi rất bất bình khi thấy đội bóng cũ chia tay với một người tận hiến và có năng lực chuyên môn cao. Theo Xavi, điều này có thể đẩy lò La Masia tới sự tồi tệ hơn.
Việc lò La Masia suy tàn không phải chuyện quá mới mẻ. Hôm 18/4/2018 đi vào lịch sử của Barcelona như cột mốc buồn. Gặp Celta Vigo trên sân Estadio de Balaidos, đội hình xuất phát của đại diện xứ Catalan không xuất hiện "mống" nào từ lò La Masia.
Lần đầu sau 16 năm, lứa cầu thủ trưởng thành từ lò La Masia mới bốc hơi trong một trận đấu của Barca. Một khoảnh khắc sự thật hiện ra: Những ngày tươi sáng nhất của học viện bóng đá trứ danh sản sinh ra Messi, Xavi, Iniesta, Pique đẳng cấp đã đi qua.
Có thời điểm cố HLV Tito Vilanova tạo ra lịch sử cho lò đào tạo trẻ CLB khi dùng đội hình gồm 11 cầu thủ với xuất phát điểm từ học viện của họ. Đó là ngày 25/11/2012, hôm ấy Valdes, Montoya, Pique, Puyol, Jordi Alba, Xavi, Busquets, Fabregas, Pedro, Messi và Iniesta đè bẹp Levante 4-0. Tất cả giờ chỉ còn trong hoài niệm.
Đội hình chính Barca đá với Celta Vigo vừa qua không có cầu thủ nào trưởng thành từ lò La Masia. Ảnh: Sports.
Sự suy tàn của lò La Masia từng được báo động khi Barca kích hoạt bom tấn Philippe Coutinho trị giá 160 triệu euro. Cuối cùng, một đội bóng nổi tiếng với chính sách tin dùng cầu thủ "cây nhà lá vườn" cũng bị cuốn vào vòng xoáy chuyển nhượng. Họ không có đủ sự kiên nhẫn với lò đào tạo trẻ.
Trong thời buổi bóng đá kim tiền, chỉ danh hiệu mới mang đến tiền bạc cho một CLB. Từ đó, dễ nhận thấy các HLV trọng dụng những bản hợp đồng bom tấn hơn. Học viện Barca dần bốc hơi vì chính sự chuyển dịch này. Những cầu thủ trẻ không còn được dành cho tương lai.
Điều này xuất hiện dưới triều đại Luis Enrique khi chỉ 3 cầu thủ góp mặt ở lò La Masia trong trận gặp Leganes vào tháng 2/2017, gồm Sergi Roberto, Rafinha và Messi. Rồi gần đây, thế hệ trưởng thành từ học viện đào tạo trẻ chỉ quanh quẩn Messi, Busquets, Alba và Pique.
Từ năm 2015, nhà báo James Robinson của Guardian cảnh báo Barca đang chứng kiến sự suy tàn của lò La Masia với nhiều cầu thủ trẻ không kế thừa được bậc đàn anh. Cái tên đáng chú ý nhất do La Masia sản sinh ra thời kỳ hậu Busquets là Sergi Roberto, hiện chưa phải tên tuổi lớn.
Sau thời Xavi, Barca chưa tìm ra được người kế thừa xứng đáng.
Tháng 9 năm 2017, ba nhà báo gồm Guillem Balague, Adam Bate và Adam Smith cùng ngồi lại và đúc kết rằng thế hệ những HLV trẻ Barca lúc này chỉ quan tâm đến phát triển sự nghiệp bản thân hơn đào tạo cầu thủ đôn lên đội hình một. Học viện La Masia giờ hiện diện sự cổ điển, thay vì phải làm mới.
Các HLV cũng không muốn thách thức bản thân, sợ "mất ghế" nếu tự ý thay đổi giáo án huấn luyện. Chỉ đến khi nhận ra lò La Masia gặp vấn đề trong việc sản sinh nhân tài, đội bóng dùng biện pháp chữa cháy. Họ tuyển mộ ào ạt cầu thủ ở những học viện khác.
Rõ ràng, sự suy tàn của lò La Masia một phần do chính sách được Barca theo đuổi. Đội bóng đã thay đổi triết lý từ xây dựng tương lai bằng lứa cầu thủ trẻ thành dùng tiền mua tương lai. Điều đó góp phần khiến học viện nổi tiếng này đang ngày càng "mất giá".
