Sinh ra trong khó khăn, Barca khởi đầu mùa giải như thế. Trong phòng họp báo, HLV Ernesto Valverde thốt lên: "Đây là giai đoạn không mấy suôn sẻ." Mất Neymar, thua đậm Real 1-5, cộng thêm sự hiện diện của Valverde rất bình thường với tấm CV không nhiều điểm A khiến những "cules" hoài nghi.
Đội bóng rồi sẽ ra sao?
Nhưng sau tất cả, Barca của Valverde lại khiến châu Âu thán phục chỉ với một thay đổi. "Tiền mùa giải, tôi nhận ra đội nhà xuất hiện sự thiếu cân bằng giữa tấn công và phòng ngự. Đây là điều Barca cần nỗ lực khắc phục," Valverde nói. Chỉ 6 tháng sau, hình hài mới của CLB được nhào nặn.
Valverde xây dựng lên bức tường phòng ngự hiệu quả cho Barca.
Đằng sau thành công Barca đến hiện tại nằm ở sự thay đổi về chiến thuật, họ chuyển từ 4-3-3 thành 4-4-2. Valverde mạnh dạn thực hiện cuộc cách mạng. Ông truyền tải vào đội bóng tính kỷ luật được áp dụng khi dẫn dắt Bilbao để tạo ra một đội bóng chơi tấn công quyến rũ, mà phòng ngự rất giỏi.
Mùa này, Barca để thủng lưới mới 11 bàn ở giải quốc nội, ít nhất trong số những đội đứng nhất ở 5 giải hàng đầu châu Âu.
Barca không "khai tử" 4-3-3, theo đó linh hoạt sử dụng nó vào thời điểm cuối trận hoặc những trụ cột được cho nghỉ. Với sơ đồ 4-4-2, hai lớp phòng ngự với bốn cầu thủ được dàn ngang, tạo cho phòng tuyến vững chắc. Ở đó, ngoại trừ Messi và Suarez, tất cả đều tham gia hỗ trợ phòng ngự.
Khác biệt ở "Blaugrana" dưới thời Valverde còn nằm tính linh hoạt các vị trí. Khi phòng thủ, họ giữ cự ly đội hình phù hợp để bọc lót cho nhau. Lúc chuyển sang tấn công, hai trung vệ di chuyển lên giữa sân kết hợp cùng tiền vệ đánh chặn, theo đó cho phép Iniesta cùng Paulinho dâng cao hỗ trợ tấn công.
Bằng cách này, Barca tìm được sự cân bằng trong phòng thủ và phản công. Những gì nhìn thấy từ sơ đồ 4-4-2 là bức tường hai tầng trước khung thành. Valverde thật sự tạo ra bước ngoặt trong chiến thuật đội nhà. Mà điều đó lại xuất phát từ khó khăn nhân sự khi không còn Neymar.
Với sơ đồ 4-4-2, Barca có được sự cân bằng trong tấn công và phòng ngự.
Valverde đang tạo ra Barca trong hình hài khác, nhưng vẫn giữ được nhiều giá trị xưa cũ. Họ chơi tấn công quyến rũ, sở hữu bóng vượt trội với 66.8% ở Champions League, cao hơn Man City, 64.38%. Barca đứng thứ hai về số đường chuyền mỗi trận, đạt 727.5 đường ban bật, theo The Times.
Nói cách khác, Valverde chỉ thay lớp áo Barca, còn trái tim vẫn giữ DNA mà Johan Cruyff tạo ra. Một điều hạn chế là đôi khi chơi quá kỷ luật, họ chỉ có trung bình 14.3 cú sút/và đạt trung bình 1.5 bàn thắng mỗi trận tại Champions League. Song, tính hiệu quả của CLB vẫn rất cao.
Sự chắc chắn của hàng thủ Barca có được nằm ở hậu vệ Samuel Umtiti và thủ thành Marc-Andre ter Stegen. Có thời điểm Barca sợ hãi khi Carles Puyol giải nghệ. Nhưng với Umtiti nỗi sợ hãi ấy không còn. Trên BBC, nhà báo Andy West gọi hậu vệ người Pháp là "bức tường không thể bị đánh sập".
Umtiti chơi rất hay mùa này.
Trên mọi mặt trận, cựu sao O.Lyon thực hiện trung bình 1.9 pha tắc bóng/trận, có 1.9 pha truy cản/trận và 2.5 pha phá bóng/trận. Umtiti mạnh mẽ trong không chiến, cắt bóng giỏi, và sở hữu thể lực dồi dào. Lúc này, về mặt phòng ngự, Umtiti đang là một trong cầu thủ hay của La Liga.
"Không phải Messi hay Suarez. Càng không phải những "cây nhà lá vườn" như Iniesta, Busquets, Sergio Roberto, chính Umtiti mới chói sáng nhất khi Barca chạm trán Valencia", Andy West ca ngợi hậu vệ 24 tuổi sau trận Barca gặp Valencia gần đây.
Nếu Barca có Messi trên hàng công, thì họ lại sở hữu thêm "Messi khác" trong khung thành. Trên Marca, tờ báo thân Real gọi Stegen như vậy khi thủ môn người Đức liên tiếp cho thấy màn trình diễn chói sáng. Sân San Mames của Bilbao, anh làm nản lòng Ander Iturraspe và Aritz Aduriz.
"Chúng tôi tạo được nhiều cơ hội trong hiệp hai, nhưng thủ môn Barca bắt hay quá, và 2-0 là những gì sẽ đến khi bạn bỏ lỡ những bàn thắng," Ander Iturraspe nói trong thất vọng khi thua 0-2 hồi tháng 10 năm ngoái. Người Iturraspe khen ngợi là Ter Stegen, giữ sạch lưới 15 trận cho Barca và chỉ để thua có 0.46 bàn/trận.
Trên Sport.es, cây bút Albert Masnou kết luận hình hài mới giúp Barca chinh phục châu Âu không nằm ở hàng công, theo đó thuộc về khâu phòng ngự. "Người ta thường đề cập đến những cầu thủ ghi bàn trên bìa tờ báo. Song, chìa khóa giúp Barca ổn định nằm ở khâu phòng ngự. Valverde đã dựng lên bức tường không thể xuyên thủng," Masnou viết.
Mùa này, ở Champions League, Barca mới thủng lưới 1 bàn. Tại La Liga, không đội nào ghi nhiều hơn 2 bàn vào lưới Ter Stegen. Từ những chỉ dấu đó, liệu Chelsea với hàng công không còn mạnh mẽ như những năm trước có đủ sức đánh sập tường thành tối nay?
