Trong khi phần lớn thế giới vẫn coi La Liga là giải đấu bóng đá có những đường chuyền tuyệt mỹ, thì 5 năm qua đã vẽ nên một bức tranh rất khác. Kể từ năm 2019, giải VĐQG Tây Ban Nha là nơi có số bàn thắng thấp nhất trong 5 giải đấu lớn châu Âu.
Khả năng thu hút các tài năng trên hàng công của La Liga giảm dần khi đối mặt với một Premier League giàu có hơn, và điều đó buộc những nhà quản lý giải đấu phải xây dựng các CLB với quan điểm thận trọng hơn.
Trong suốt thời kỳ này, các đội bóng tập trung vào những đường chuyền dài, câu giờ và làm gián đoạn trận đấu bằng các pha phạm lỗi.
Không chỉ các đội bóng nhỏ, Barca từng nổi tiếng với lối chơi ru ngủ đối phương.
Các đội La Liga ở thứ hạng thấp và trung bình thường thiếu cầu thủ kiến tạo để có lối chơi chuyền bóng ngắn hơn. Vì vậy, họ trực tiếp dùng những đường bóng dài để vượt qua sức ép của đối phương và buộc đối thủ phải đấu tay đôi.
Không còn quyền kiểm soát, các CLB ưa thích việc duy trì một cấu trúc nhỏ gọn. Họ sẽ chỉ tấn công khi có cơ hội. Để tránh sự thụ động khi để đối thủ cầm bóng quá lâu, các đội sẽ phạm lỗi và làm gián đoạn trận đấu thường xuyên hơn.
Dữ liệu của CIES và InStat cho thấy từ năm 2018 đến năm 2022, La Liga là giải đấu lớn mà bóng được lăn trong thời gian ít nhất. Trong mùa giải 2020/21, các chuyên gia đã sử dụng một số dữ liệu để xếp hạng các CLB theo tần suất họ làm gián đoạn trận đấu do phạm lỗi và không có gì ngạc nhiên khi có sáu đội Tây Ban Nha góp mặt trong top 10.
Tuy nhiên, hai mùa giải vừa qua đã cho thấy xu hướng này đang dần đảo ngược.
Gần đây có sự gia tăng nhỏ về các cầu thủ có khả năng gây đột biến ở La Liga. Ví dụ, có một thế hệ tiền vệ tấn công người Tây Ban Nha mới, bao gồm những cầu thủ như Gabri Veiga (hiện đã ở Ả Rập Saudi), Brais Mendez, Alex Baena, Oihan Sancet và Javi Guerra. Nếu đi xa hơn, chúng ta sẽ chứng kiến sự trỗi dậy của một loạt cầu thủ chạy cánh khác, bao gồm Nico Williams, Bryan Zaragoza và Lamine Yamal.
Những tài năng mới này đang mang lại cho các huấn luyện viên La Liga nhiều phương án tấn công hơn trước. Tuy nhiên, các chiến lược gia cũng đang xem xét lại cách sử dụng những cái tên có sẵn trong đội của mình. Những cầu thủ kiến thiết lối chơi như Aleix García và Kirian Rodriguez trước đây ít có ảnh hưởng, nhưng giờ đây lại là trái tim của Girona và Las Palmas. Ngay cả cầu thủ kỳ cựu như Isco cũng đang trong thời kỳ phục hưng ở Betis.
Girona là đại diện thành công nhất cho lối chơi mới.
Những điều kể trên đang giúp các đội La Liga kiểm soát bóng tốt hơn. Như Las Palmas đã cho thấy trong năm nay, việc tập trung vào việc kiểm soát bóng không nhất thiết phải đánh đổi bằng cấu trúc phòng thủ co cụm.
Các đội bóng cũng sẵn sàng đối mặt nhiều rủi ro hơn trong cách tiếp cận khi không có bóng. Trước đây, hầu hết các CLB đều ưu tiên chơi thấp hơn để duy trì sự chặt chẽ. Nhưng trong hai năm qua, chúng ta đã chứng kiến sự gia tăng các phương pháp pressing kết hợp cả việc bắt người 1v1 lẫn phòng ngự khu vực.
Andoni Iraola và Rayo Vallecano 2021-23 của ông có lẽ là người đi tiên phong với phương pháp này ở Tây Ban Nha. Tuy nhiên, chúng ta đã thấy các huấn luyện viên như Imanol Alguacil và Ernesto Valverde kết hợp nó vào bộ công cụ pressing của họ. Trong khi đó, các đội như Girona và Las Palmas lại tận dụng chính khả năng giữ bóng để gây áp lực với đối phương ngay sau khi mất quyền kiểm soát.
Về việc câu giờ, Ủy ban Trọng tài Kỹ thuật Tây Ban Nha (CTA) đã cố gắng giải quyết vấn đề bằng cách tăng số phút bù giờ và đẩy thời lượng 'bóng sống' lên gần 60 phút. Giải pháp này có thể có một số vấn đề, nhưng thời gian được thêm vào chắc chắn đã cải thiện khả năng ghi bàn của giải đấu.
Dữ liệu của WhoScored cho thấy ở mùa giải 2022/23, La Liga ghi trung bình 1,12 bàn trong 15 phút cuối cùng. Mùa này, con số đó đã được tăng thêm 21% lên 1,36 bàn mỗi trận, một phần nhờ thời gian bù giờ tăng lên. Chúng ta có thể thấy mức tăng tương tự (15%) nếu nhìn vào số bàn thắng ở cuối hiệp một.
Các xu hướng kể trên dường như dẫn đến số lượng bàn thắng được ghi ở La Liga tăng lên. Trong khi trong 4 năm qua, La Liga ghi trung bình từ 2,40 đến 2,45 bàn mỗi trận thì mùa này, chúng ta đang chứng kiến con số đáng ngạc nhiên là 2,76 bàn. Thành tích này hiện đưa La Liga đứng ở vị trí thứ ba trong số 5 giải đấu lớn, trước cả Ligue 1 và Serie A.
Chúng ta mới chỉ đi được một phần nửa chặng đường của mùa giải nên còn quá sớm để đưa ra kết luận cuối cùng. Vẫn có khả năng số bàn thắng có thể giảm trong giai đoạn sau của mùa giải, như đã từng xảy ra ở mùa giải 2022-23. Tuy nhiên, bằng chứng nêu trên đã cho thấy La Liga đã bắt đầu tìm cách thoát khỏi tình trạng khô hạn bàn thắng, được phản ánh qua các con số. Nếu xu hướng này tiếp tục thì hai năm nữa, chúng ta có thể nói rằng kỷ nguyên phòng ngự của La Liga cuối cùng sẽ kết thúc.
