ĐT nữ Nam Phi: Thắng cho mình, cho quốc gia và cả châu lục

Vòng bảng World Cup nữ 2023 đã khép lại với không ít bất ngờ. Mới nhất, Colombia và Morocco xuất sắc đi tiếp trong bảng H có đương kim á quân châu Âu, ĐT nữ Đức. Trước đó, bảng B, Nigeria đứng nhì bảng, tiễn chủ nhân HCV Olympic Tokyo, Canada về nước; bảng F, Jamaica xuất sắc cầm hòa cả Pháp và Brazil, khiến huyền thoại Marta phải kết thúc kỳ World Cup có lẽ là cuối cùng của mình trong nước mắt.

Không hề kém cạnh những tên tuổi nêu trên, Nam Phi cũng là một nét chấm phá đáng chú ý ở bảng G. Họ xếp trên 2 tên tuổi là Ý và Argentina để bước vào vòng 16 đội, theo một kịch bản đầy cảm xúc.

Trong bảng đấu nơi Thụy Điển áp đảo phần còn lại, cả 2 cuộc đọ sức với Argentina và Ý đều là những trận chung kết của “Banyana Banyana” (biệt danh của ĐT nữ Nam Phi). Sau khi thua Thụy Điển, lượt trận thứ 2, Nam Phi đã dẫn trước Argentina 2-0, nhưng rồi lại để lộ ra quá nhiều khoảng trống nơi hàng phòng ngự. Kết cục là họ để thủng lưới 2 bàn chỉ trong 5 phút và bị cầm hòa 2-2.

Tất cả dẫn đến cuộc quyết đấu trên sân vận động Sky: ĐT nữ Nam Phi đọ sức Ý, với đại diện Lục địa Đen là những người buộc phải thắng. Giấc mơ Nam Phi tưởng như đã tan vỡ khi lại một lần nữa, đoàn quân của HLV Desiree Ellis để đối phương cầm hòa 2-2 đến phút chính thức cuối cùng. Vậy nhưng tất cả đã vỡ òa sau pha lập công ở phút 90+2 của Thembi Kgatlana, ấn định thắng lợi kịch tính 3-2 và tấm vé đi tiếp cho Nam Phi - lần đầu tiên vượt qua vòng bảng trong lịch sử tham dự vòng chung kết World Cup nữ của họ.

Chiến tích lịch sử của ĐT nữ Nam Phi có ý nghĩa vô cùng to lớn đối với bóng đá và thể thao nữ của quốc gia này, cũng như là cả nền bóng đá Nam Phi. Điều đó được thể hiện ngay ở các phát biểu của những người đứng đầu quốc gia này.

"Xin chúc mừng Banyana Banyana vì chiến thắng của các bạn trước Ý, và đảm bảo vị trí của chúng ta trong vòng 16 đội. Các bạn đã vực dậy tinh thần của chúng tôi và khiến chúng tôi vô cùng tự hào”, chia sẻ của Tổng thống Nam Phi, Cyril Ramaphosa trên mạng xã hội.

"Đây là thời khắc lịch sử đối với bóng đá Nam Phi. Đây là thời khắc lịch sử đối với thể thao nữ nước nhà", Bộ trưởng thể thao Zizi Kodwa nói thêm.

Niềm vui khôn xiết của những nhà quản lý bóng đá và thể thao Nam Phi là thứ chúng ta có thể hiểu được. 4 năm trước, ở màn ra mắt World Cup nữ trên đất Pháp, Banyana Banyana đã thua cả 3 trận vòng bảng, ra về không kèn không trống.

Giải bóng đá nữ VĐQG của Nam Phi là một giải đấu nghiệp dư, thua kém đến một trời một vực so với giải VĐQG của nam - Giải Ngoại hạng Nam Phi. Đúng với cái tên “Ngoại hạng” (nguyên văn tiếng Anh: Premier), giải đấu ấy có những sân vận động khổng lồ, các đội bóng mạnh tầm cỡ châu lục. Các cầu thủ nam ở Giải Ngoại hạng Nam Phi được hưởng mức lương còn cao hơn thu nhập ở hầu hết các nền bóng đá châu Âu, trong khi những đồng nghiệp nữ phải chật vật với cơm áo gạo tiền.

SAFA – Liên đoàn Bóng đá Nam Phi – đã rất đau đầu trong việc tìm kiếm những nguồn tài trợ để nâng cấp, biến giải VĐQG nữ nước này trở thành giải chuyên nghiệp. Giờ đây, với chiến tích của ĐT nữ Nam Phi, sẽ có thêm những hy vọng về thay đổi tích cực – chưa quá sáng sủa, nhưng vẫn đáng ghi nhận.

Đặc biệt hơn, SAFA còn đang chạy đua đăng cai World Cup nữ 2027 - nếu thành công, sẽ là lần đầu World Cup nữ được tổ chức ở châu Phi. Liên đoàn này tin rằng giải đấu được mang đến Nam Phi sẽ vừa giúp FIFA thể hiện rõ cam kết phát triển bóng đá nữ, vừa mang lại một cú hích to lớn cho bóng đá nữ của quốc gia này.

Với việc ĐT nữ Nam Phi đã thể hiện được sức cạnh tranh, góp mặt trong nhóm 16 đội mạnh nhất thế giới, sẽ có thêm cơ sở để SAFA cạnh tranh quyền đăng cai với các đối thủ. Hiện còn có Brazil, liên minh Mỹ - Mexico, và liên minh Bỉ - Hà Lan - Đức cũng đang chạy đua đăng cai World Cup nữ 2027.

Nhắc đến việc tổ chức World Cup ở Nam Phi, không CĐV nào từng chứng kiến mà có thể quên được kỳ World Cup 2010 với trái bóng Jabulani, bài hát Waving Flag, và bàn thắng của Iniesta trong trận chung kết đã đi vào lịch sử. Thế nhưng, điều mà nhiều CĐV ngoài châu Phi không biết, đó là sau kỳ giải thế giới ấy, ĐT Nam Phi nói riêng và bóng đá nước này nói chung hầu như chỉ nhận về những sự dè bỉu, giễu cợt trong cộng đồng châu lục.

Ở châu Phi, hầu hết những ĐT mạnh đều tập trung ở khu vực Bắc Phi như Morocco, Algeria, Tunisia hay Ai Cập. Vị thế ông lớn ấy trái ngược hẳn với ĐT Nam Phi, những người có giải đấu giàu có nhưng thành tích ĐTQG ở Cúp vô địch châu Phi lại rất tệ, cũng chẳng vượt qua nổi vòng loại World Cup 2014, 2018, 2022.

Trên các diễn đàn bóng đá châu Phi, luôn xuất hiện những bài đăng, bình luận từ phương Bắc xỉa xói, giễu cợt bóng đá Nam Phi, như cái cách mà một bộ phận CĐV quốc tế từng chê cười Man City nhiều tiền mà mãi “dại chợ” ở UEFA Champions League.

Khi ĐT nữ Nam Phi đánh rơi chiến thắng trước Argentina, những lời châm biếm, giễu cợt lập tức lại nhắm vào Kgatlana và đồng đội. Những câu nói kiểu như “Châu Phi tự hào vì Nigeria, Zambia và Morocco đã giành chiến thắng, còn Nam Phi thì chẳng biết thắng là gì”.

Sau tất cả, các cô gái Nam Phi đã chứng minh họ bản lĩnh đến như thế nào, trong trận đấu với đối thủ Ý chỉ cần hòa là đi tiếp. Một ngày lịch sử của bóng đá Nam Phi, và cũng là một ngày họ khiến những người có thái độ không xây dựng phải câm lặng.

Tất nhiên, tình huống nêu trên đây chỉ xảy ra với một bộ phận thiếu tích cực của cộng đồng bóng đá châu Phi. Còn với toàn thể châu lục này, chiến tích của ĐT nữ Nam Phi vẫn được trân trọng vô cùng, khi nó đã góp phần tạo nên lịch sử: lần đầu tiên ở World Cup nữ, có 3 đại diện của châu Phi vượt qua vòng bảng. Những cô gái đại diện cho Nam Phi, cho Nigeria và Morocco đã nâng vị thế của bóng đá nữ Lục địa Đen lên một tầm cao mới, hứa hẹn mang đến những tín hiệu tích cực cho khu vực còn ít được chú ý này.

Vào lúc 9h Chủ nhật ngày 6/8, ĐT nữ Nam Phi sẽ đối đầu với đương kim á quân thế giới, ĐT nữ Hà Lan trong trận đấu vòng 16 đội World Cup đầu tiên của họ. Sẽ rất khó để bất ngờ xảy ra, nhưng bà Desiree Ellis và các học trò chẳng có gì để mất. Họ vẫn sẽ mơ, mơ về những thắng lợi lịch sử tiếp theo, cho cá nhân mình và cho cả nền bóng đá Nam Phi đang khao khát vượt ngưỡng.

(Bạn đọc: Ngọc Bách)