Đội tuyển Italia và cuộc cách mạng mang tên Roberto Mancini

Sau thất bại trước đội tuyển Thụy Điển tại vòng Playoff World cup 2018, huấn luyện viên Gian Piero Ventura đã bị FIGC sa thải và Luigi Di Biagio là người được chọn để tạm thời dẫn dắt ĐT Italia trước khi FIGC tìm được một sự thay thế lâu dài. Rất nhiều HLV tên tuổi được nhắm đến, cuối cùng Roberto Mancini đã vượt qua tất cả để trở thành tân thuyền trưởng của đội bóng thiên thanh.

Đã có rất nhiều nghi ngại về khả năng vực dậy đội tuyển của người đàn ông 54 tuổi này, dẫu vậy cho đến thời điểm này, ông đã chứng minh việc FIGC đặt niềm tin vào mình là hoàn toàn có cơ sở bởi chỉ trong một khoảng thời gian ngắn vị chiến lược gia này đã từng bước thực hiện  cuộc cách mạng và bước đầu đã mang lại không ít thành công.

Đầu tiên là về mặt nhân sự, Italia ở thời điểm hiện tại đã được trẻ hóa hơn rất nhiều. Nếu trước kia, Ventura thường ưu tiên sử dụng những cầu thủ có kinh nghiệm và dày dạn bản lĩnh trận mạc như Gianluigi Buffon, Daniele De Rossi, Andrea Barzagli, Emanuele Giaccherini, Thiago Motta,… thì với Roberto Mancini, ông lại có xu hướng tạo điều kiện cho các tài năng trẻ tỏa sáng.

Có thể dễ dàng nhìn thấy được điều này qua thành phần đội tuyển được vị huấn luyện viên này triệu tập để phục vụ cho những trận đấu gần đây, đa phần trong số họ đều có độ tuổi dưới 30, thậm chí có những người còn rất trẻ như thủ thành Gianluigi Donnarumma (19 tuổi), Nicolo Barella (21 tuổi), Federico Chiesa (21 tuổi), Lorenzo Pellegrini (22 tuổi),…Việc trẻ hóa lực lượng không chỉ làm thay đổi diện mạo, phong cách chơi bóng của đội tuyển, mà nó còn giúp các cổ động viên bóng đá xứ sở mỳ ống hoàn toàn có thể vững tin vào một tương lai tươi sáng của đội bóng áo thiên thanh

Tiếp đến là cuộc cách mạng về chiến thuật và lối chơi. Thời Ventura, Azzurri thường được vận hành theo sơ đồ chiến thuật 3 – 5 – 2, 4 – 2 – 2 – 2, 4 – 4 – 2, bởi chiến lược gia này thường ưu tiên sử dụng nhiều cầu thủ ở hàng tiền vệ nhằm phục vụ cho mục đích kiểm soát bóng để từ đó dễ dàng triển khai thế trận tấn công. De Rossi của AS Roma cùng với “tiểu Pirlo” Verratti chính là hai nhân vật trung tâm của lối chơi mà chiến lược gia sinh ra ở Genova dày công xây dựng. Trong sơ đồ 2 tiền đạo của mình, ông thường thích sử dụng một tiền đạo cao to có khả năng tranh chấp, tỳ đè làm tường tốt để kết hợp một mẫu tiền đạo nhanh nhẹn, khéo léo và sẵn sáng chớp lấy thời cơ. Về cơ bản, nếu đội bóng thiên thanh sở hữu hàng tiền về có khả năng cầm bóng, phối hợp nhóm kết hợp với giữ nhịp, làm bóng tốt thì những sơ đồ này sẽ phát huy hết hiệu quả của nó.

Dẫu vậy, ngoài Verratti thì những cái tên còn lại không thể đáp ứng hoàn toàn các yêu cầu của hệ thống chiến thuật mà Ventura đã đặt ra. De Rossi đẳng cấp nhưng đã không còn trẻ để gánh vác tuyến giữa, trong khi Candreva, Parolo,… chưa bao giờ duy trì sự ổn định cần thiết về phong độ. Nên nhớ, với những sơ đồ 3 – 5 – 2 hay 4 – 2 – 2 – 2, khoảng trống ở biên là cực lớn, nếu không giữ bóng tốt sẽ rất dễ dính đòn phản công của đối thủ. Với những cầu thủ chưa bao giờ được đánh giá cao về mặt tốc độ, Azzurri sẽ là miếng mồi ngon béo bở cho các đội bóng theo đuổi trường phái phòng ngự phản công hoặc sở hữu một hàng tiền vệ xuất chúng hơn.

Còn với Roberto Mancini thì sao? Mặc dù xuất thân là một cầu thủ tấn công nhưng ông lại là mẫu huấn luyện viên luôn đề cao yếu tố cân bằng trong cả tấn công lẫn phòng ngự, đó là lý do giải thích vì sao ông lại hay thích sử dụng các sơ đồ 4 – 4 – 2 hoặc 4 – 3 – 3. Jorginho là linh hồn trong lối chơi của đội tuyển Italia. Ở vị trí tiền đạo, ông ưu tiên sử dụng những cầu thủ nhanh nhẹn, có kỹ thuật tốt, thể hình không phải là vấn đề mà ông ưu tiên để lựa chọn người thi đấu ở vị trí này. Thậm chí có những trận, ông lại sử dụng những cầu thủ tiền vệ đá ở vị trí tiền đạo như trường hợp của Bernardeschi trong trận đấu gặp tuyển Ba Lan gần đây. Rõ ràng về mặt này, Mancini có phần vượt trội hơn khi ông đã biết sử dụng những sơ đồ nhằm khắc chế điểm yếu, đồng thời phát huy điểm mạnh của đội bóng. Cách sử dụng, bố trí nhân sự không cứng nhắc, mà chứa đựng yếu tố bất ngờ, và đó là cơ sở để ông dẫn dắt đội bóng hướng tới thành công.

Như vậy, Roberto Mancini đang từng bước thực hiện một cuộc cách mạng về nhân sự, chiến thuật và lối chơi so với thời của huấn luyện viên tiền nhiệm Ventura. Sau 5 trận đấu liên tiếp chỉ biết hòa và thua, đoàn quân áo thiên thanh đã có chiến thắng đầu tiên trước đại bàng trắng Ba Lan. Một chiến thắng quan trọng, bởi nó không chỉ giúp Azzurri có thêm động lực để chiến đấu hòng thoát qua cửa tử tại UEFA Nations League, mà nó còn khẳng định về sự thành công bước đầu của cuộc cách mạng tại đội tuyển Italia mang tên Roberto Mancini.

(Bạn đọc: Đức Tuấn)