Tuyển Anh và hiểm họa bên hành lang trái

Ở màn đối đầu với tuyển Ý 8 tháng trước, Harry Maguire trong một tình huống bị gây áp lực ở khu vực biên trái đã mắc sai lầm, cầu thủ Man United cố gắng chuyền bóng cho đồng đội bằng chân không thuận khiến lực đi của trái bóng không tốt. Tiền đạo Mateo Retegui giành lại quyền kiểm soát cho Azzurri trước khi có pha ngoặt bóng vào trung lộ rồi dứt điểm thành bàn.

Tiếp tục với trận đấu giữa Anh và Ukraine vào tháng 10 năm nay. Bàn thắng của Zinchenko bên phía Ukraine cũng xuất phát từ sai lầm phía hành lang trái Tam Sư. James Maddison là người mắc lỗi gián tiếp khi không kịp lùi về hỗ trợ cho người đồng đội Ben Chilwell khiến hậu vệ Chelsea rơi vào tình huống 2 đấu 1. 

Kể từ khi nhậm chức, Southgate luôn phải đau đầu về bài toán nhân sự bên hành lang biên trái khi trong tay ông chỉ có hai phương án tốt nhất, Luke Shaw và Ben Chilwell. Khi cả hai gặp vấn đề không thể ra sân, hành lang biên trái của tuyển Anh trở thành “tử huyệt” nơi hàng phòng ngự.

Trong màn chạm trán với Úc tháng trước, khi cả Shaw lẫn Chilwell đều gặp những chấn thương khác nhau, Southgate đã thử nghiệm Levi Colwill chơi bên khu vực này. Bởi vai trò sở trường là một trung vệ nên cầu thủ trẻ của Chelsea không đóng góp đáng kể cho mặt trận tấn công khiến áp lực khoan phá hàng thủ Úc đè nặng lên hành làng biên phải. Vài ngày sau, tuyển Anh đối đầu với Ý tại vòng loại EURO 2024, Kieran Trippier được Southgate sử dụng để nâng cấp khả năng tấn công bên hành lang trái so với Colwill trước đó. Tuy nhiên xu hướng chơi của hậu vệ Newcastle thường xuyên bó với khu vực trung lộ để triển khai bóng thay vì giữ vị trí sát biên đã giúp những đối thủ của anh, Domenico Berardi và Giovanni di Lorenzo có nhiều không gian xử lý, chính hai cầu thủ này là người đóng góp dấu giày vào bàn thắng của Gianluca Scamacca trong trận. 

Hay trong chiến thắng mới đây trước Malta, dù đã có một trận đấu tương đối dễ dàng nhưng đội tuyển nhỏ bé ở châu Âu này vẫn đủ khiến điểm yếu bên hành lang trái của tuyển Anh lộ rõ. Trong ngày Southgate tiếp tục phải bố trí một cầu thủ không có sở trường chơi hậu vệ cánh như Fikayo Tomori, Malta đã liên tục khoét sâu vào vị trí trung vệ AC Milan này. Thậm chí, ngay ở giây thứ 20 sau khi trọng tài nổi hồi còi bắt đầu trận đấu, Teddy Teuma đã thực hiện cú sút nguy hiểm về phía khung thành tuyển Anh bên phía hành lang trái.

Thống kê số cơ hội và bàn thắng mà các đối thủ tuyển Anh tạo ra kể từ sau World Cup 2022 hầu như đều đến từ biên trái. Đây thực sự là một vấn đề lớn mà Southgate chưa có lời giải. Sau thắng lợi trước Malta, chiến lược gia 53 tuổi thừa nhận yếu điểm này. “Tôi luôn yêu cầu những cầu thủ phải chơi trong vai trò khác nhau mà không thực sự yêu thích như Tomori đã làm hôm nay”, Southgate giải thích, “Nó thực sự không dễ cho cậu ấy (Tomori). Chúng tôi đang gặp khó khăn tại vị trí này, nhiều cầu thủ không thể thi đấu bởi các lý do khác nhau”.

Southgate không gặp may trong chiến dịch vòng loại EURO 2024 khi Shaw dính chấn thương cơ bắp khá nặng và phải nghỉ thi đấu 3 tháng từ cuối tháng 8. Trường hợp tương tự cũng xảy ra với Chilwell khi hậu vệ Chelsea ngồi ngoài từ cuối tháng 9 vì những vấn đề với gân kheo và chỉ trở lại từ tháng 1/2024. Tuy nhiên nếu phân tích kỹ vào hệ thống và chiến thuật Southgate đang xây dựng tại Tam Sư thì ngay cả khi hai phương án tối ưu trên có thể thi đấu, họ vẫn sẽ gặp những vấn đề.

Nhìn sang bên hành lang đối diện, trong thời gian gần đây Southgate liên tục để bộ đôi của Man City, Phill Foden - Kyle Walker sát cánh cùng nhau. Việc được thi đấu thường xuyên với nhau tại sân Etihad cho đến đội tuyển quốc gia giúp Foden và Walker hoạt động ăn khớp, từ đó giúp cánh phải tuyển Anh trở nên nguy hiểm khi có sự hiện diện của bộ đôi này, đặc biệt trong chiến thắng trước Malta mới đây. Còn với biên trái, Southgate cũng ưa thích tận dụng sự ăn ý của bộ đôi Man United, Marcus Rashford - Shaw nhưng với chấn thương dài hạn của Shaw cùng với phong độ tụt dốc thảm hại từ Rashford khiến HLV sinh năm 1970 phải có sự thay đổi. Sau World Cup 2022, Southgate đã thử “ghép cặp” giữa Jack Grealish - Shaw, Rashford - Trippier hay Maddison - Chilwell nhưng đều không đem đến sự cân bằng giữa tấn công và phòng ngự. Thậm chí, những phương án này không được Southgate sử dụng quá 1 trận đấu để phát triển.

Ngoài ra, vị trí thi đấu của Harry Maguire tại Tam Sư cũng là một nguyên nhân cho bài toán này. Ở Man United, Maguire luôn được Ten Hag tin tưởng giao cho vị trí trung vệ lệch phải nhưng tại tuyển Anh, cựu sao Leicester City lại được Southgate bố trí chơi như một trung vệ lệch trái. “Vị trí đó (trung vệ lệch trái) khiến Maguire không phát huy hết khả năng”, Ten Hag nêu quan điểm vào mùa trước. “Đồng thời, cậu ấy còn gặp khó khăn khi luân chuyển bóng với cái chân không thuận”. Sự khó khăn mà Maguire gặp phải khi bị gây áp lực “rát” từ các cầu thủ tuyển Ý trong trận cầu diễn ra 8 tháng trước đã chứng minh luận điểm của thuyền trưởng người Hà Lan hoàn toàn chính xác. 

Dù chỉ phải gặp một đội bóng hiện xếp thứ 171 trên BXH FIFA như Malta nhưng điểm yếu chí mạng bên cánh trái của tuyển Anh suýt khiến họ phải trả giá đắt. Southgate cần nhanh chóng tìm ra “bài thuốc giải” cho “vết thương” nguy hiểm này nếu không muốn tiếp tục ôm hận tại EURO 2024 trên nước Đức, cơ hội được xem là cuối cùng để ông mang vinh quang về quê nhà trên cương vị HLV trưởng Tam Sư.

(Bạn đọc: Việt Tùng)