Hà Lan và Louis van Gaal vượt qua Mỹ nhờ kinh nghiệm và những điều chỉnh chiến thuật mang tính bất ngờ. Đội bóng trẻ của khu vực CONCACAF có vẻ như ngủ quên sau trận hòa 0-0 thành công trước Anh. Ba bàn thắng của Hà Lan đến theo một kịch bản giống nhau khi hai wing-back (cầu thủ chạy cánh) của họ khai thác lỗ hổng ở cả hai cánh của Mỹ.
Vị trí của Antonee Robinson
Robinson có thể xem là "tội đồ" của Mỹ trong trận thua Hà Lan 1-3 tối 3/12 (giờ Hà Nội). Ba bàn thua của Mỹ đều xuất phát từ vị trí của hậu vệ cánh trái này. Trong ngày phải đối mặt với Denzel Dumfries, một cầu thủ quá quen với vai trò wing-back tại Inter Milan, hậu vệ Fulham liên tục để mất vị trí và tạo ra lổ hổng.
Ở bàn đầu tiên của Memphis Depay, Hà Lan luân chuyển bóng nhanh để thoát khỏi hệ thống pressing của Mỹ, sau đó khoét vào khoảng trống sau lưng Robinson. Dumfries, người có tốc độ và khả năng hỗ trợ tấn công tốt, nhanh chóng vượt mặt hậu vệ cánh trái của đối thủ, để kiến tạo cho Depay ghi bàn.
Dumfries kiến tạo cho Depay sau một pha khai thác khoảng trống bên cánh trái Mỹ.
Pha lập công thứ hai của Hà Lan còn phức tạp hơn khi Dumfries và đồng đội có pha phối hợp ném biên để "bẫy" Robinson lao lên áp sát, giúp hậu vệ của Inter Milan một lần nữa lẻn xuống và kiến tạo vào trong cho Daley Blind ghi bàn.
Đây là một pha bóng cực kỳ khó đoán của Hà Lan khi hai wing-back kiến tạo cho nhau. Trong cả sự nghiệp của mình, Blind mới 3 lần ghi bàn cho ĐTQG.
Từ tình huống ném biên của Dumfries, cầu thủ Hà Lan đã bẫy Robinson lao lên áp sát.
Hậu vệ trái tuyển Mỹ mắc bẫy khi để lộ khoảng trống quá lớn phía sau.
Dumfries khai thác và tiếp tục chuyền cho Blind ghi bàn.
Bàn thắng thứ ba của Hà Lan đến khi Blind kiến tạo ngược lại cho Dumfries ghi bàn. Lúc này, Mỹ đã dâng cao đội hình để tìm bàn gỡ và để lộ khoảng trống hai cánh khá lớn. Blind giữ bóng, ngắm nghía một lúc lâu trước khi tạt vào trong cho Dumfries thoải mái dứt điểm.
Lỗi của Robinson trong tình huống này không lớn, anh bị đối thủ "overload" (tràn ngập) trong vùng cấm, khiến hậu vệ này không thể chú ý Dumfries phía sau. Hậu vệ phải Sergino Dest cũng mắc sai lầm khi để Blind quá thoải mái trong pha tạt bóng.
Trước đó, cầu thủ đang được Barca cho Milan mượn cũng không thể kèm Blind trong bàn thắng thứ hai. Rõ ràng, ý đồ khai thác triệt để vào sự thiếu tập trung của hai hậu vệ biên tuyển Mỹ được Hà Lan thể hiện hoàn hảo.
Hai wing-back của Hà Lan phối hợp với nhau để ghi bàn.
10 phút đầu tiên của trận đấu, Hà Lan gây bất ngờ khi chơi như một đội bóng cửa dưới. Họ kiên nhẫn lùi lại và chịu đựng áp lực. Mỹ dâng cao chơi với sơ đồ 4-3-3 khi nhập cuộc trước Hà Lan. Đây được xem là một phương án táo bạo của HLV Gregg Berhalter bởi ở trận gặp Anh tại vòng bảng, tuyển Mỹ chơi với hệ thống 4-4-2 hoặc 4-3-3 tùy chỉnh nhưng chủ yếu lùi sâu đội hình để phòng ngự.
Có thể ý đồ của HLV Berhalter là tấn công phủ đầu đối thủ sau màn trình diễn không quá ấn tượng của Hà Lan tại vòng bảng. Với ba tiền đạo giàu tốc độ trên hàng công cùng sự hỗ trợ từ bộ đôi hậu vệ cánh Sergino Dest - Robinson, Mỹ gây khó khăn cho đại diện châu Âu đầu trận. Christian Pulisic có dứt điểm khó chịu khiến Andries Noppert phải vất vả cản phá.
Tuy nhiên, Hà Lan được xem là khởi thủy của sơ đồ 4-3-3 và một người như Van Gaal thừa hiểu lợi hại của cách vận hành này. Khi hai tiền đạo cánh của Mỹ dâng quá cao, họ không thể lùi về kịp lấp các khoảng trống tạo ra ở biên, giúp bộ đôi wing-back của Hà Lan khai thác triệt để. Blind thậm chí không phải cầu thủ có tốc độ quá tốt nhưng anh biết cách di chuyển và có mặt đúng thời điểm.
Van Gaal rõ ràng đã nghiên cứu quá rõ Mỹ, đội rất mạnh ở hàng tiền vệ với bộ ba Tyler Adams - Weston McKennie - Yunus Musah. Cả ba cầu thủ này có sức trẻ, tốc độ và tư duy chơi bóng được đào tạo nhiều năm tại châu Âu. Chính HLV Gareth Southgate thừa nhận bộ ba tiền vệ của Mỹ là nguyên nhân khiến ông không dám sử dụng Phil Foden vì ngại khả năng tranh chấp của đối thủ ở giữa sân.
Trong khi đó, Hà Lan chỉ có một mình Frankie de Jong được xem là đẳng cấp ở khu trung tuyến. Việc Van Gaal không để Hà Lan đánh trung lộ nhiều mà khai thác khoảng trống hai biên của Mỹ là hoàn toàn hợp lý.
Van Gaal còn giấu bài?
Hai bàn thắng sớm giúp Hà Lan chơi thực dụng đúng như cách Van Gaal mong muốn. Khối đội hình của họ chơi thấp và kỷ luật. Bàn thắng duy nhất của Mỹ trận này chỉ đến từ một tình huống dứt điểm khó tin của Haji Wright khi bóng đi theo một quỹ đạo quá may mắn.
Van Gaal ăn mừng cùng các học trò sau trận thắng Mỹ. Ảnh: Reuters.
Trên băng ghế dự bị, Van Gaal khiến nhiều người bất ngờ khi tung Xavi Simons, một cầu thủ chưa hề được sử dụng từ đầu giải. Tài năng trẻ 19 tuổi thậm chí không được ra sân khi Hà Lan đánh bại Qatar 2-0 trong trận cầu thủ tục ở cuối vòng bảng. Quyết định đó của chiến lược gia người Hà Lan khiến giới chuyên môn và không ít CĐV bất ngờ. Nhưng với việc sử dụng Simons trong những phút cuối trận gặp Mỹ, có thể thấy cựu HLV MU muốn tạo những điều chỉnh bất ngờ về nhân sự nhằm đánh lạc hướng đối thủ.
Kể từ đầu World Cup 2022 đến nay, Hà Lan nằm trong số ít đội thay đổi đội hình xuất phát liên tục. Ngoại trừ hàng thủ, nơi thủ môn Noppert và các trung vệ Jurrien Timber, Van Dijk hay Nathan Ake ra sân thường xuyên, hàng tiền vệ và tiền đạo của "Cơn lốc màu da cam" được thay đổi liên tục.
Điều đó có thể xuất phát từ việc Depay gặp vấn đề sức khỏe từ đầu giải và HLV Van Gaal cần tìm phương án thay thế ngôi sao Barca. Tuy nhiên, người ta có cảm giác Van Gaal không cố định ở bất cứ phương án tấn công nào. Ai cũng có thể ra sân và đá chính ở bất kỳ thời điểm bao gồm Steven Berghuis, Wout Weghorst, Vincent Janssen hay Steven Bergwijn.
Truyền thông Hà Lan tiết lộ Van Gaal xem ba trận đấu ở vòng bảng như những màn thử nghiệm cho vòng knock-out. Điều đó có thể giải thích việc HLV người Hà Lan tung ra đội hình xuất phát khác nhau trong mỗi trận.
Bản thân De Jong đã đá cặp với ba cầu thủ khác nhau ở hàng tiền vệ trong 4 trận đã qua tại World Cup bao gồm Berghuis, Teun Koopmeiners hay Marten de Roon. Không nhiều đội bóng ở World Cup 2022 xáo trộn nhân sự ở hàng tiền vệ nhiều như Hà Lan. Đa số HLV muốn sự ổn định đặc biệt ở khu trung tuyến.
Tuy nhiên, Van Gaal luôn là một trong những HLV có nhiều điều chỉnh độc đáo và tinh quái của bóng đá thế giới. Trước giải, ông phát biểu rằng một đội bóng khiến ông ưng ý chỉ nên có "3 hay 4 cầu thủ xuất sắc trong đội hình, còn lại nên là những cầu thủ bình thường nhưng sẵn sàng thi đấu theo ý HLV và tập thể".
Hà Lan của World Cup 2022 là một tập thể như vậy, thậm chí số cầu thủ hàng đầu thế giới của họ còn chưa tới con số 3 hay 4 như lời Van Gaal. Argentina tại tứ kết sẽ là một thử thách khác hoàn toàn so với Mỹ, Ecuador hay Senegal. Nhưng với Van Gaal, "Cơn lốc màu da cam" có quyền hy vọng.
