Thành công của Brighton mùa giải này có dấu ấn đậm nét của Graham Potter. Ông giúp đội chủ sân AMEX chen chân vào top 4, xếp trên Man United, Chelsea và Liverpool sau 6 vòng đấu. Giờ đây, chiến lược gia người Anh đã chính thức ra mắt “The Blues” để thay thế người tiền nhiệm Thomas Tuchel.
Người hâm mộ Chelsea chắc chắn sẽ khó có thể sớm nguôi ngoai thành công và khí chất mà Tuchel mang lại. Dù vậy, họ hoàn toàn có thể trông đợi vào một làn gió mới tới từ Potter, cùng cách vận hành chiến thuật có phần “dị biệt”.
Chiến lược gia người Anh sớm bắt tay vào công việc huấn luyện tại Chelsea.
Hệ thống vận hành tân tiến
Pep Guardiola từng phát biểu thẳng thắn rằng: “Những sơ đồ như 3-4-3 hay 4-3-3 chẳng khác gì số điện thoại đối với tôi”. Graham Potter tin vào điều này, và Brighton trong tay ông vận hành một cách cơ động và biến ảo tùy thuộc vào đối thủ.
Thông thường, đội bóng mà Potter dẫn dắt phòng ngự với hàng hậu vệ 4 người, triển khai bóng với nền tảng là 3 hậu vệ. Cũng sẽ có lúc chiến lược gia người Anh sử dụng quân số theo hướng ngược lại, 3 người phòng ngự và 4 người triển khai bóng. Ông dựa vào số lượng cầu thủ tấn công bên phía đối phương để đưa ra phương án hợp lý nhất.
Khi đối mặt với 1 tiền đạo, Brighton sẽ sử dụng sơ đồ 3 trung vệ để đối phó cũng như triển khai bóng. Quân số nơi hàng phòng ngự sẽ được tăng lên nếu đối phương bố trí 2 tiền đạo. Chính những sự thay đổi này khiến Brighton là một trong những đội có sự cải thiện rõ rệt về khả năng kiểm soát bóng. Ở mùa giải trọn vẹn đầu tiên của Potter, đội chủ sân AMEX thực hiện trung bình nhiều hơn 108 đường chuyền/trận, đồng thời giảm tỷ lệ chuyền vượt tuyến từ 18.6 xuống còn 12 phần trăm.
Hàng phòng ngự chắc chắn là nền tảng cho tuyến trên có thể dễ dàng triển khai pressing. Chúng ta từng thấy Leeds United của Marcelo Bielsa chơi “ngây thơ” như thế nào trước những đội bóng lớn. Brighton là một ví dụ rất khác cho khả năng lấy bóng khoa học và hiệu quả.
Trong 2 mùa giải gần nhất tại Premier League, Brighton xếp thứ 6 về chỉ số bàn thua kỳ vọng ít nhất. Chỉ có Wolves và top 4 của giải đấu mùa vừa rồi để thủng lưới ít hơn con số 44 của Brighton. Opta chỉ ra rằng Brighton nằm trong top 3 những đội có số lần đoạt được bóng trên phần sân đối phương nhiều nhất Premier League mùa trước. Man City và Liverpool là những CLB làm tốt hơn đội chủ sân AMEX ở điểm này.
Cách vận hành ưa thích của Graham Potter tại Brighton. Ảnh: Sky Sports.
Dù có chơi với sơ đồ nào, Graham Potter luôn chú trọng tới việc bố trí khu vực giữa sân đông người nhằm chiếm lĩnh thế trận và chủ động ở cả 2 khâu phòng ngự cũng như tấn công. Trong sơ đồ 3-4-2-1, 2 tiền vệ tấn công kết hợp với 2 tiền vệ phòng ngự để tạo thành một “chiếc hộp” ở khu trung tuyến.
Việc bịt chặt mọi hướng đi ở khu vực giữa sân khiến các đối thủ gặp nhiều khó khăn trong việc lên bóng, cũng như suy giảm đi tỷ lệ chuyền bóng chuẩn xác khi luôn phải tìm phương án phân phối khác.
Áp dụng ra sao với Chelsea
Phải mất 2 mùa giải, Brighton mới dần biến từ một đội bóng trung bình yếu trở thành ngựa ô của Premier League. Để áp dụng cả một công trình lên dàn cầu thủ mới và vận hành trơn tru chỉ sau 1 tuần là điều gần như không thể. Phép thử mang tên RB Salzburg tại Champions League sẽ là bài toán nặng đô dành cho Graham Potter trong trận đấu ra mắt đội bóng mới.
Dù vậy, nhân sự của Chelsea có thừa chất lượng và số lượng để vận hành đúng với những gì mà chiến lược gia người Anh từng gây dựng tại Brighton. Đội chủ sân Stamford Bridge sở hữu những trung vệ đã thể hiện được đẳng cấp tại đấu trường bóng đá đỉnh cao. Họ sẽ là nền tảng để Potter có thể triển khai lối chơi, dù là hàng hậu vệ 4 người hay 5 người.
Potter sẽ tái hợp với học trò cũ Marc Cucurella tại Chelsea.
Nỗi lo lớn nhất của cựu thuyền trưởng Brighton chính là hàng tiền vệ. Đây chính là một phần nguyên nhân khiến Chelsea không có những kết quả tốt trong giai đoạn đầu mùa, gián tiếp khiến Thomas Tuchel mất ghế. Trên danh tiếng, đội chủ sân Stamford Bridge sở hữu lực lượng hùng hậu và chất lượng nơi trung tuyến. Phong độ trong quãng thời gian gần đây lại chứng minh điều ngược lại.
Giải bài toán nhân sự nơi hàng tiền vệ sẽ là chìa khóa giúp Potter thành công tại tây London. Potter thành công mùa giải này nhờ những cầu thủ cơ động chơi ở khu vực trung tuyến. Pascal Groß và Alexis Mac Allister đóng vai trò điểm nổ của Brighton mùa giải này, trong khi đó Enock Mwepu và Moises Caicedo hỗ trợ năng nổ ở khoản tranh chấp. Áp dụng được nhân sự có trong tay từ mẫu số có sẵn là điều mà chiến lược gia người Anh cần đặt lên hàng đầu.
Có một điểm thú vị trong cách chơi của Potter tại Brighton đó chính là vị trí tiền đạo thường bị ngó lơ. 2 mùa giải gần nhất, Neal Maupay là nguyên nhân khiến đội chủ sân AMEX sở hữu chỉ số bàn thắng kỳ vọng thuộc hàng tốt tại Premier League nhưng hiệu quả chỉ đạt mức tối thiểu. Tân thuyền trưởng của Chelsea cần một mẫu trung phong hoạt động rộng, sẵn sàng hy sinh khả năng ghi bàn cho các vệ tinh xung quanh. Không loại trừ khả năng Armando Broja sẽ được trao nhiều cơ hội ở mùa giải này.
Graham Potter may mắn khi thừa hưởng hệ thống con người phù hợp để lắp ghép vào chiến thuật mà ông dày công xây dựng. Thật khó để các CĐV Chelsea có thể tin tưởng chiến lược gia người Anh sẽ mang lại thành công tức thì giống những gì Thomas Tuchel đã làm. Potter cần 2 năm để biến Brighton trở thành một đội bóng chơi hấp dẫn và bắt mắt. Điều ông cần lúc này đó chính là thời gian và sự kiên nhẫn của người hâm mộ cũng như thượng tầng Chelsea.
