Mùa giải EURO năm nay chứng kiến những nét chiến thuật mới như sự hồi sinh của sơ đồ 3 hậu vệ, sự thiếu vắng của các trung phong cắm... Đặc biệt vai trò của các tiền vệ biên đã được thay đổi đáng kể so với trước đây.
Có nhiều đội bóng như xứ Wales, Italia,… không còn nhu cầu sử dụng các cầu thủ chạy cánh truyền thống. Thay vào đó, 2 hậu vệ cánh được đẩy lên cao, tăng số lượng ở hàng tiền vệ, đóng vai trò là những “wing-back” giúp tăng cường quân số ở khu vực giữa sân hoặc lùi sâu phòng ngự khi cần thiết.
Thực trạng trên ngày càng trở nên phổ biến khi nhiều đội bóng hài lòng với việc chỉ kiểm soát bóng ít hơn 30%. Họ chấp nhận lùi sâu, bảo vệ không gian xung quanh vòng cấm địa, cho phép đối thủ vượt qua giữa sân và chuyền bóng xung khu vực gần vòng cấm địa nhưng không thể đột phá vòng vây.
Xu hướng trước đây các tiền vệ biên chủ yếu chơi dọc sân, thực hiện những đường tạt bóng vào trong hoặc kết hợp với các hậu vệ cánh tạo thành trục dọc ở hành lang cánh. Thế nhưng ở mùa giải năm nay, ở không ít đội bóng vai trò tiền vệ biên đã có sự thay đổi. Họ không chỉ đơn thuần chạy dọc biên và tạt bóng mà bó hẹp hơn vào trung lộ, cầm bóng phối hợp trực tiếp với các tiền đạo bên trong.
Rõ ràng ở EURO năm nay, nhìn ở góc độ chiến thuật đã có 1 mẫu tiền vệ biên mới, những tiền vệ biên sút giỏi hơn chuyền, những tiền vệ biên đá chéo giỏi hơn dốc biên, những tiền vệ biên phối hợp giỏi hơn tạt bóng.
Đương nhiên ở 1 góc độ nào đó những tiền vệ cánh đúng nghĩa vẫn có được chỗ đứng của mình trong đội hình. Ít HLV nào dám loại bỏ hoàn toàn các tiền vệ cánh thực thụ. Lý do khá dễ hiểu: tạt cánh, chuyền bổng là những phương án tiếp cận nhanh nhất cầu môn đối phương những lúc bế tắc.
Nhưng khi bóng đá hiện đại ngày càng phát triển với các chiến thuật mới đòi hỏi các cầu thủ cũng phải thích nghi với điều đó. Và việc một tiền vệ biên có xu hướng chơi lệch vào trong, sử dụng nhiều kỹ thuật hơn cũng là một điều tất yếu của bóng đá ngày nay. Phần đông những tiền vệ biên hiện nay đều sút giỏi hơn chuyền. Họ khá đa năng và thường có xu hướng chạy cắt ngang vào khu cấm địa và dứt điểm trực tiếp.
Đó là một xu thế chiến thuật mới của bóng đá thế giới ngày nay bắt nguồn từ chính thực tiễn.
(Bạn đọc: Phùng Gia Bách)