Nói về Zidane-huấn-luyện-viên, nhất định phải kể về đức tính không bao giờ đổ lỗi cho học trò. Hồi còn thi đấu, Zidane nổi tiếng nóng tính, nhưng trên cương vị HLV, huyền thoại người Pháp luôn giữ bình tĩnh trong mọi tình huống. Chính phong cách bảo vệ cầu thủ, lấy sức mạnh tinh thần (dựa trên mối đoàn kết) làm vũ khí chủ đạo đã giúp cả Zidane lẫn người thầy Ancelotti đạt những thành công vang dội.
Zidane có đủ lý do để chọn học tập cách làm của người thầy. Ông cần khoả lấp yếu điểm ứng biến chiến thuật bằng tinh thần cá nhân. Cách dùng người, thay người lẫn vận hành chiến thuật của Zidane vốn dĩ không khó đoán, vượt trội đối thủ chủ yếu ở đẳng cấp nhân sự.
Nhưng liệu Zidane rồi sẽ chịu chung số phận với người thầy Ancelotti, nếu không chịu cải tổ? Trong sự nghiệp huấn luyện của Ancelotti, đi kèm thành công vang dội luôn là những màn tụt dốc không phanh ở các đội bóng được Ancelotti chỉ đạo. Trong nhiệm kỳ tại Chelsea, Real và mới đây nhất là Bayern Munich, Ancelotti dù đã lâm vào cảnh "dao kề cổ" vẫn nhất định trung thành với phong cách cũ.
Zidane máu cải cách và quyết liệt thực hiện cải cách hơn hẳn Ancelotti. Ảnh: Reuters.
HLV người Italy đã có năm 2014 đại thành công, Real của ông giành 4 danh hiệu và kết thúc với phong độ ấn tượng đến mức tưởng như họ sẽ chắc chắn vô địch năm 2015. Tuy nhiên, sự sa sút ngay sau đó, trong khi có phần đáng ngạc nhiên, cũng xảy ra bởi những lý do dễ thấy.
HLV người Italy duy trì đội hình xuất phát hầu như không đổi mỗi khi ông có thể. Không được nghỉ ngơi, nhiều trụ cột đã dính những chấn thương nghiêm trọng hoặc bắt đầu chơi sa sút, như Modric, Bale, James hay Kroos. Từ tháng 3 trở đi, Real tuột dốc không phanh và dù nhiều CĐV cũng như phần lớn cầu thủ muốn Ancelotti ở lại, ông rốt cuộc vẫn phải chia tay Bernabeu. Không chịu thay đổi, Ancelotti sau này tiếp tục đại bại ở Bayern.
Zidane hiểu rõ hạn chế trong triết lý lấy tinh thần làm nền tảng, che lấp sự thiếu linh hoạt về chiến thuật. Càng sống dựa hơi thở tỏa sáng cá nhân, đội bóng càng dễ sa sút khi những cá nhân ấy bước sang sườn dốc bên kia, cả về tuổi tác lẫn động lực thi đấu.
Hè qua, Real còn tống khứ James Rodriguez và Alvaro Morata, những siêu dự bị góp công lớn vào danh hiệu La Liga sau 5 năm đợi chờ. Thế nên khi đội bóng lâm vào bế tắc, Zidane chẳng còn mấy lựa chọn dễ mang về đột biến. Thực trạng hàng loạt trụ cột đã bước vào tuổi xế chiều, lại thiếu hụt phương án dự phòng bắt Zidane phải thay đổi, phải làm cuộc cách mạng nhân sự.
Bán Morata, Real bán đi cầu thủ ghi nhiều bàn thắng thứ 2 mùa trước. Đồ họa: Sky Sports.
Không giỏi về chiến thuật nhưng Zidane đã cho thấy sự dũng cảm khi dám trẻ hóa đội hình, áp dụng lối chơi mới. Huyền thoại người Pháp xoay cả đội từ lối chơi trực diện, đưa bóng ra biên, tạt cánh đánh đầu trông chờ cá nhân tỏa sáng, sang chơi bài bản hơn, phối hợp nhuyễn, đặt những cầu thủ kỹ thuật Isco và Asensio vào trung tâm.
Phong cách mới khiến Real gặp khó khăn. Ronaldo chịu ảnh hưởng nghiêm trọng, anh ngày càng trở nên lạc lõng, đặc biệt ở La Liga. Dưới hàng hậu vệ, Zidane thường xuyên dùng Theo Hernandez và Achraf Hakimi, những cầu thủ ưa đột phá, sử dụng kỹ thuật, phù hợp với Isco và Asensio.
Quá trình xây dựng triều đại mới sẽ thuận lợi hơn nếu Real... trắng tay. Sự suy giảm về mặt thành tích là "điều kiện đủ" cho Zidane mạnh tay cải tổ. Còn nhớ khi mới về MU, HLV Mourinho liên tục cho Rooney thi đấu để khán giả thấy cầu thủ này sa sút nghiêm trọng thế nào. Từ đó, "Người đặc biệt" có đủ lý do để loại Rooney ra khỏi đội hình. Trường hợp vừa nêu là ví dụ để thấy rằng, thất bại luôn tạo động lực thay đổi, vì chẳng ai muốn xoay chuyển hệ thống đang thành công.
Sẽ có người nói Zidane chưa kịp cải cách đã bị Perez sa thải vì thành tích yếu kém. Nhưng nhìn vào chính sách chuyển nhượng của Real năm nay, với hàng loạt cái tên trẻ trung được mang về, không có lấy một bom tấn, cùng với tần suất hiện diện ngày càng nhiều của sản phẩm xuất thân từ lò Castilla, hoàn toàn đủ cơ sở tin rằng chính ông trùm ngành xây dựng là người chỉ đạo cải tổ.
