11 năm sau ngày Chelsea và MU gặp nhau tại trận chung kết Champions League 2008, nước Anh một lần nữa ưỡn ngực tự hào bằng một trận chung kết trên đỉnh châu Âu.
Để rồi sự tự hào còn tăng gấp bội khi đúng 1 ngày sau, Chelsea và Arsenal ghi tên mình vào trận chung kết Europa League. Chưa từng có một nền bóng đá nào tạo ra sự thống trị lớn như Premier League trên bình diện lục địa già.
Rốt cuộc chuyện gì đã diễn ra, để một nền bóng đá bóng vươn tới vị trí thống trị ấy sau 6 năm hoàn toàn trắng tay ở giải đấu cấp cao nhất là UEFA Champions League?
Liverpool là lá cờ đầu của bóng đá Anh tại Champions League mùa này. Ảnh: Getty.
Sự thay đổi về tư duy
Trong quá khứ, Serie A từng hùng bá châu Âu trong thập kỷ 90. Chỉ 2 trong số 10 mùa giải cúp C1/Champions League trong giai đoạn 1989-1999 không có đại diện của bóng đá Italy trong trận chung kết.
Sự thống trị của bóng đá Italy trong thập niên 90 ấy ghi dấu ấn của những đồng lire trải khắp châu Âu. Đằng sau mỗi CLB là những ông trùm đứng đầu các doanh nghiệp mạnh bậc nhất quốc gia. Với AC Milan là Silvio Berlusconi với gia tài địa ốc cùng cơ nghiệp chính trị, Parma là công ty bơ sữa nổi tiếng Parmalat, còn Juve là nhà Agnelli với hãng xe trứ danh FIAT.
Bóng đá Anh từng có giai đoạn vàng son vào giữa những năm 2000 nhờ khả năng vung tiền mua các ngôi sao. Ảnh: Getty.
Mạnh vì gạo, bạo vì tiền, Serie A vung tiền để chiêu mộ hàng loạt ngôi sao. Trong thập niên 80 và 90 của thế kỷ trước, họ phá hàng loạt kỷ lục chuyển nhượng, và dĩ nhiên có được thành công.
Premier League từng lấy công thức đó để làm nên thành công trong giai đoạn giữa những năm 2000. Các CLB Anh liên tục vung tiền ra chiêu mộ ngôi sao, đắp lên mình những chiếc mặt nạ bóng bẩy của tiền bạc. Trong 5 mùa giải từ 2004-2009, luôn có ít nhất 1 CLB Anh có mặt trong trận chung kết Champions Leauge.
4 CLB Anh lọt vào trận chung kết Champions Leauge và Europa League mùa này không hoàn toàn được xây dựng từ những đồng tiền như thế. Đúng là Liverpool đã chi 164 triệu bảng để tăng cường lực lượng trong mùa giải này, nhưng chừng đó không thấm tháp là bao so với những khoản khổng lồ mà Barcelona, PSG ném ra vào mỗi kỳ mua bán.
Tottenham, Chelsea hay Arsenal đều là những mẫu CLB chi tiêu bình thường (trường hợp Tottenham có thể coi là dè sẻn). Họ phát triển bóng đá từ dưới lên khi đặt nhân vật quan trọng nhất của CLB là HLV, rồi mới tới các cầu thủ.
HLV Juergen Klopp không giành được danh hiệu nào từ khi dẫn dắt Liverpool nhưng vẫn được BLĐ CLB ủng hộ tuyệt đối. Ảnh: Getty.
Juergen Klopp, Mauricio Pocchettino, Maurizio Sarri hay Unai Emery đều là những nhà cầm quân hoạch định chiến lược phát triển CLB trong thời gian dài, chứ không phải mẫu gặt hái thành công ngay lập tức.
Nói cách khác, Liverpool, Tottenham, Arsenal hay Chelsea đều phần nào chấp nhận việc họ có thể trắng tay để phát triển bóng đá một cách có định hướng. Thành công trong bóng đá với những CLB này là một quá trình, chứ không phải thành quả nhất thời.
Những gì họ đang có là câu trả lời cho tư duy tiến bộ đó.
Chiến lược dài hạn của người Anh
Quản lý đội của ĐT Đức, Oliver Bierhoff trong buổi phỏng vấn vào tháng 11/2017 với tờ Guardian tin rằng người Anh đang dần vượt mặt người Đức trong công tác đào tạo trẻ với học viện St George’s Park cùng việc áp dụng công nghệ vào công tác huấn luyện.
Những tiên đoán của Bierhoff đã trở thành sự thật khi Anh về thứ tư tại World Cup 2018, trong khi Đức bị loại ngay từ vòng bảng. Cùng với sự vụt sáng của Pháp, Đức đang dần tụt lại trong cuộc đua những nền bóng đá phát triển nhất tại châu Âu.
Alexander Arnold, cầu thủ kiến tạo bàn quyết định giúp Liverpool đánh bại Barca 4-0, chính là biểu tượng cho sự thành công trong công tác đào tạo trẻ của người Anh. Ảnh: Getty.
Và điều đó có ngẫu nhiên hay không khi ngay trong mùa giải đầu tiên hậu World Cup, các CLB Anh bỗng thống trị cúp châu Âu?
Ngoài việc đào tạo bóng đá trẻ tốt với những sản phẩm như Dele Alli (Tottenham), Raheem Sterling (Man City), Alexander-Arnold (Liverpool), Loftus-Cheek (Chelsea)..., người Anh còn áp dụng công nghệ chất lượng cao vào trong công tác huấn luyện.
Nếu như người Đức có Footbonout, công nghệ giúp cầu thủ rèn luyện khả năng phán đoán tình huống bằng căn phòng bắn bóng ngẫu nhiên, thì giờ đây người Anh có ICON, cỗ máy với công nghệ gần tương tự Footbonout nhưng cho ra số lượng cú sút vượt trội hơn, từ đó giúp những cầu thủ phán đoán tình huống tốt hơn.
Thậm chí, ICON còn có nhiều phiên bản rẻ hơn rất nhiều so với Footbonout (phiên bản mini chỉ có giá 20.000 bảng so với hơn 2 triệu bảng của công nghệ Đức). Tại Liverpool, Arsenal, Chelsea hay Tottenham đều có những cỗ máy theo kiểu ICON như thế.
Cỗ máy ICON luyện khả năng phán đoán cho cầu thủ của người Anh chỉ có giá 20 nghìn bảng. Ảnh: Getty.
Sự thành công của các CLB Anh là kết quả của những quá trình làm bóng đá bài bản trong một thời gian dài, kết hợp cùng với những bộ óc tài năng trên ghế huấn luyện.
Việc cả 4 đội bóng Anh đều góp mặt trong 2 trận chung kết cúp châu Âu có thể bất ngờ về mặt kết quả, nhưng là hoàn toàn hợp lý nếu xét trên góc độ phát triển bóng đá có định hướng.
